14

jrpuncjc międzynarodowi

C^th.ł cliarakicrystyczną fcorpOKkcyjncj formy przedsiębiorstwa jcsś jgj ekspansja poza granice własnego kraju. Przedsiębiorstwa rozszerzające snują (działalność produkcyjną lub usługową poza granice kraju przekształcają się sv przedsiębiorstwo międzynarodowe inaczej mówiąc korporacje transnarodowe lub ponadnarodowe (KTNj. KTN to z reguły wielkie przedsiębiorstwo, które jest właścicielem (w całości lub części) i kontroluje kilka filii

właściwościami:

zajmują dominującą pozycję w kraju, z którego pochodzą,

rozporządzają olbrzymim kapitałem umożliwiającym im podjęcie w innych krajach produkcji na wielką skalę i opanowanie rynku kraju, który je przyjmuje,

mają przewagę technologiczną nad przedsiębiorstwami kraju przyjmującego (stosują najnowszą technikę, wytwarzają najnowsze produkty),

rozporządzają nowoczesną organizacją umożliwiającą uruchomienie efektywnej produkcji na wielką skalę, dysponują wysoko kwalifikowaną kadrą specjalistów.

Podejmowanie lub rozszerzanie międzynarodowego zaangażowania inwestycyjnego KTN następuje pod wpływem czterech zasadniczych grup motywów, którymi są : poszukiwanie zasobów poszukiwanie rynków podnoszenie efektywności

pozyskiwanie strategicznych akiywów lub zdolności.

Poszukiwanie zasobów to przede wszystkim poszukiwanie zasobów naturalnych (surowców mineralnych, paliw oraz artykułów rolnych). Ten motyw był bardzo ważny dawniej. Jednak obecnie zmiany w produkcji i konsumpcji (oszczędność zuZycia, substytucja syntetykami, miniaturyzacja) powodują, Ze zapotrzebowanie produkcyjne na surowce i paliwa wzrasta relatywnie wolniej niż produkcja przemysłowa. Motywy* związane z zasobami naturalnymi występują również w przedsiębiorstwach usługowych, zwłaszcza w turystyce, hotelarstwie, budownictwie. Drugim rodzajem motywów zasobowych jest poszukiwanie siły roboczej, której niska cena (place), ilość i cechy (zręczność manualna) odpowiadają wymaganiom KTN. Trzeba zaznaczyć. Ze chodzi lu o nisko kwalifikowaną silę roboczą, zdolną do wyuczenia się prostych operacji produkcyjnych. Taka siła robocza jest nadal poszukiwana przez korporacje przemysłowe i usługowe, które prowadzą pracochłonną produkcję w krajach o wysokich kosztach zatrudnienia, f rzcciin rodzajem motywow zasobowych jest

Poszukiwanie takich zasobów zwykle w wyżej rozwiniętych krajach ma za zadanie skrócenie c/asn

wiedzy i zdolności