157 jpeg

SUN 97K-tiS-fl|-HX14-0 <! by WN PWN 2007

ROZDZlAt 5 Standardowy model handlu 141

granicą sta|e się bardziej zyskowna, jeżeli cena krajowa jest niższa. W efekcie takie subsydium podnosi krajową cenę dóbr będących przedmiotem eksportu’.

Zmiany cen wywołane przez wprowadzenie ceł i subsydiów modyfikują zarówno względną podaż, jak i względny popyt. Ich skutkiem jest zmiana ternis of trade kraju wprowadzającego środki polityki handlowej oraz tenns of trade reszty świata.

Wpływ cła na względny popyt i względną podaż

(da i subsydia wbijają klin między ceny, po których dobra są sprzedawane w handlu międzynarodowym (ceny zewnętrzne), a ceny, po których wymienia się je wewnątrz kra|u (ceny wewnętrzne). Oznacza to, że musimy z ostrożnością podchodzić do definicji tenns of trade. lernts of trade maią na celu zmierzenie stosunku cen, po których kraj wymienia dobra. Na przykład ile jednostek żywności Kra| może importować w zamian za każdą jednostkę eksportowanej tkaniny? Oznacza to. że tenns of trade odpowiadają relacjom cen zewnętrznych, a nie wewnętrznych. Kiedy więc analizujemy skutki stosowania cła lub subsydium eksportowego, chcemy wiedzieć, jak wpływają one na względną podaż i popyt, jako funkcję cen zeu-nętrznycb.

Jeśli Kraj nakłada na importowaną żywność cło w wysokości 20% wartości, to dla producentów i konsumentów w Kraju wewnętrzna cena żywności będzie o 20% wyższa niż cena tkaniny w porównaniu do zewnętrznej względnei ceny żywności na rynku światowym. Odpowiednio wewnętrzna względna cena tkaniny, na podstawie której konsumenci w Kraju podejmują decyzje o zakupach, będzie niższa niż względna cena na rynku zewnętrznym^{1 2}.

Toteż przy każdej światowej względnej cenie tkaniny producenci w Kraju będą mieli do czynienia z ni/szą wewnętrzną względną ceną tkaniny, a zatem będą produkować mniej tkaniny i więcej żywności. Równocześnie konsumenci w Kraju zmniejszą konsumpcję droższej żywności, a zwiększą zużycie tkaniny. W elekcie, z punktu widzenia gospodarki światowej traktowanej jako Całość, względna podaż tkaniny spadnie (przesunięcie krzywej RS' do RS¹ na rysunku ś.9), podczas gdy względny popyt na tkaninę wzrośnie (z R/>' do RD^l). Wyraźnie widać, że światowa względna cena tkaniny wzrasta z. (P_cf PJ' do (P_ciP_f)^:, a więc tenns of trade Kraju poprawiają się kosztem Zagranicy.

Skała zmian tenns of trade zależy od tego, jak duży jest kraj nakładający cło w porównaniu do reszty świata. Jeśli kraj ten stanowi tylko niewielką część świata, to nie może mieć dużego wpływu na światową względną podaż i popyt, a zatem ma również znikomy wpływ na względne światowe ceny. Gdyby duży kraj, taki jak Stany Zjednoczone, nałożył cło w wysokości 20%, to według niektórych szacunków amerykańskie tenns of trade mogłyby wzrosnąć o 15%. Oznaczałoby to, że na

1

Subsydium eksportowi- przyczynia się do wzrostu eksportu, co zmniejsza dostawy dóbr na rynek krajowy i w cfckuc prowadzi do wzrostu i<h ccn (|»rzyp. tłum.).

2

W przykładzie tym zakłada się. podobnie jak poprzednio, że kta| mlporluic żywność (na klon nakłada się cło importowe), a eksponuje tkaninę (przyp. tłum.).