18

zidentyfikowania danych: gdzie starzejąca się, w większości nieprzygotowana zawodowo ludność, stopniowo zwalniający tempo przemysł i niezbyt elastyczny system nauczania doprowadzi, że w tej miejscowości za pięć lat nastąpi kryzys socjalno-gospodarczy. Przy zbieraniu informacji i obserwacji danej wspólnoty w pierwszym rzędzie kładziemy akcent na źródła sił tkwiących w mieszkańcach. Poznanie ludzkich źródeł siły (wiedzy, umiejętności, energii) ułatwi nam określenie możliwości intelektualnych danej społeczności, ich postaw i przekonań, predyspozycji, gotowości do działania. Być może zidentyfikujemy w danym momencie .ochotę', czy też zniechęcenie lub rezygnację. Do humanistycznych źródeł siły należą działania już podjęte i istniejące w społeczności, jak i potencjał do działania. To wszystko jest podstawą planów i wyobrażeń, które każdy nosi w sobie, a związanych z osiedlem, wsią regionem, krajem i z samym sobą. Zadaniem animatora społecznego jest zdobycie możliwie kompletnych niezbędnych informacji, które mogą być wykorzystane dla dobra i rozwoju tej społeczności.

II.    Faza druga: badania potrzeb

W centrum pracy animatora stoi określenie miejscowych wspólnych potrzeb. Poznanie tych potrzeb odbywa się na drodze komunikacji, która daje możliwość na przedstawienie się, poznanie, co w efekcie prowadzi do wzajemnego zrozumienia i wspólnego działania. Animator w społeczności pomaga chętnym do działania zdobyć się na odwagę, by stali się partnerami w procesie zmiany, a także wypracowuje sieci kontaktów.

Najbardziej ogólnie biorąc, proces rozwoju społeczności na jednym osiedlu, wsi zaczyna się spotkaniem społeczności i wciągnięciem jej - aktywizacją - w ten proces, później rozpoznaniem problemów i przedstawieniem ich publicznie, wskutek czego jeszcze więcej ludzi włącza się do procesu. Razem osiągną to, że społeczność rozpozna formułujące się w niej zadania, poprzez rozwój ich wiedzy, umiejętności i wiary w siebie.

III.    Faza trzecia: planowania działań

Rozwój realizowany jest właściwie w środowisku pełnym ruchów, napięć, zależności. W pierwszym rzędzie należy stworzyć ruch, poruszenie wokół planowanej zmiany - żeby dać sygnał, że coś się zaczyna dziać. Powinniśmy zebrać podmioty działające na danym terenie, instytucje publiczne i prywatne, miejscowe społeczności, stowarzyszenia, przedstawicieli administracji, osoby prywatne, itd. i zadać fundamentalne pytanie: Wszyscy zebrani, którzy żyją na tym osiedlu, w tym rejonie - czy nie uważacie Państwo, że warto zmienić coś, poprawić, rozpocząć działania służące rozwojowi lokalnemu, co my sami możemy zrobić? Opinię społeczności poznają nie tylko animatorzy, ale szczególnie aktywizowani przez nich miejscowi liderzy. Staramy się zainteresować coraz więcej mieszkańców w określeniu ich własnych problemów, poznaniu osiedla i sąsiadów. Kolejnym celem jest, aby powstał taki wspólny plan działania, który nie tylko zawiera problemy i wyobrażenia mieszkających naosiedlu/wsi. ale także zobowiązania miejscowych obywateli i społeczności do udziału w rozwiązywaniu tych problemów. W takim działaniu współpraca staje się praktyką wytwarza się dialog pomiędzy ludnością, lokalnymi