nych w tolerancjach warsztatowych -- ii o 0,1 lub 1 mm, Sposób zaokrąglania zależy głównie od lego, czy wartość liczbowa jest otrzymana w wyniku rozwiązania równania, czy nierówności. Jeśli np, rozwiązujemy równanie, a żądana dokładność elementu wynosi 1 mm, wartości ^ 0,5 mm za okrągła iny w górę do t mm, a wartości < 0,5 mm odrzucamy. Przy nierównościach o sposobie zaokrąglania decyduje znak nierówności. Ponadto w niektórych przykładach i zadaniach decyzja w tej sprawie zależy Lakże od innych czynników (np. od technologii wykonania elementu), dlatego należy zwracać uwagę na dodatkowe wskazówki zawarte w przykładach, d. Po ustaleniu kształtu i wymiarów sporządzamy rysunek wykonawczy projekto,wancgo elementu.
Podobnie jak w podręczniku, również w zbiorze zadań zastosowano pewne uproszczenia, ułatwiające obliczenia i opanowanie ich zasad. Na przykład: założono równomierne obciążenie wszystkich nitów stosowanych w danym połączeniu, jednakowe wartości współczynnika r„ niezależnie od rodzaju spoiny czołowej,.jednakowe średnie naciski na powierzchniach pracujących itd-Zainteresowanym dokładniejszymi metodami obliczeń polecamy literaturę uzupełniającą, np. [5], [21].
Korzystając z tablicy wartości pośrednie należy wyznaczać za pomocą interpolacji liniowej.
Naprężenia dopuszczalne są obliczane na podstawae granicy,plastyczności Rl, — dla materiałów plastycznych,^'wytrzymałości na rozciąganie Rm — dla materiałów kruchych, np. .żeliwa. Wartością Rni posługujemy się również -\v obliczaniu naprężeń dopuszczalnych przy obciążeniach zmiennych.
Większość metod pomiaru naprężeń umożliwia wyznaczanie wartości Ji,, i R,„ z dokładnością do 5 M Pa. Z tego względu war treści mniejsze niż 2,5 MPa pomija się, wartości od 2,5 do 7,5 MPa przyjmuje się jako równe 5 MPa, .a większe niż 7,5 MPa zaokrągla się do 10 M Pa Wartości naprężeń dopuszczalnych podane w tablicach 4,5 Wftńych są> również-obliczone z taką samą dokładnością, z. wyjątkiem niektórych danych (konieczność zróżnicowania wartości w przypadku zbliżonych wyników obliczeń, np. w tablicy 4 — k,,.dla ■stali StOS i St2Si.
Przy rozwiązywaniu przykładów i zadań,rw których wyznacza się naprężenia rzeczywisto, przyjęto zaokrąglanie wyników z. większą dokładnością (do 1 M Pa, a nawet do OJ MPa), m. im w celu u|atvvienia analizy wyników oraz .nabrania biegłości w obliczeniach, : ,
3 0
Osobnym zagadnieniem jest ustalenie wartości-nacisków dopuszczalnych, które zależą nie tylko.od cccii wytrzymałościowych współpracujących mąl.c-. rialów. W zbiorze zadań przyjmuje się naciski dopuszczalne głównie wg •danych z podręcznika [19J i [20], nic podając szczegółowych uzasadnień.
7. ZASADY KONSTRUOWANIA CZĘŚCI MASZYN
s fil.
11.1. WYTIł/.YMAl.OSC: CZrŚC! MASZYN
j Obliczanie wytrzymałości części maszyn przeprowadza się wprzypad-
| kuch:
i a) projektowania nowych konstrukcji (do wyznaczania wymiarów
j części maszyn lub ich nośności);
| b) badań kontrolnych części pracujących; badania te przeprowadza się ; np. w razie wystąpienia zmiany obciążenia (rodzaju lub wartości)
; części albo przy ustalaniu przyczyn ich zniszczenia.
| Obliczenia wytrzymałościowe wykonuje się według zasady: naprężenia rzeczywiste (styczne, normalne lub zastępcze) muszą być mniejsze od ' naprężeń dopuszczalnych lub co najwyżej równe naprężeniom dopu-
[ szezalnym " - :
z (lub rr, lub tr=) < k (1.1)
■ Naprężenia rzeczywiste określają stosunek siły do pola powierzchni przekroju lub stosunek momentu siły do wskaźnika wytrzymałości przekroju obliczanego elementu.
W przypadku występowania złożonego stanu naprężeń wyznaczamy naprężenia zastępcze;
‘ a) gdy naprężenia mają ten sam kierunek (w stosunku do przekroju 1 pracującego), stosujemy wzór
i my-=rrr+aa (1.2)
j b) gdy występują naprężenia o różnych kierunkach, stosujemy wzór J oparty na hipotezie wytrzymałościowej Hubera
| ; . . <J, = ^/(T^+Ik-t)2 . ■ ■' (1.3)'
u