1

Alicja Kurnatowska

ROZDZIAŁ 2.

Biologia i ekologia grzybów chorobotwórczych

Grzyby (Mycota, Fungi) określa się jako plechowce (Thallophyta), którym brak chlorofilu, a w związku z tym - zdolności wytwarzania związków organicznych z substancji nieorganicznych.

Piecha (thallus) to grzybnia (mycelium) zbudowana ze strzępek (hyphae), pseudostrzępek (pseudohyphae) lub leżących luźno komórek wegetatywnych, jest obłoniona, jedno lub wielokomórkowa; może być komórczakiem. W grzybni wytwarzają się struktury charakterystyczne dla niektórych gatunków, np. twory grzebieniaste, guzowate, lichtarzowate, rakietowate, spiralne.

Ryc. 2.1. Struktury wytwarzające się w grzybni wegetatywnej; twory:

1. spiralne, 2. grzebieniaste, 3. guzowate, 4. rakietowate, 5. „rogi jelenia”, 6. lichtarzowate

Różnicowanie plechy u wielu gatunków pozwala na wyróżnienie strzępek wegetatywnych (grzybnia substratowa), rozłogowych, chwytnikowych oraz zarodnikotwórczych, zwykle powietrznych.

Ściany komórkowe u grzybów zawierają substancje szkieletowe -błonnik lub chitynę (polimer N-acetylo-D-glukozaminy), chitozan (poliglukozamid) oraz wielocukry - mannan (polimer mannozy), glukan (polimer glukozy) i inne (np. paramylon, katozy), a także białka i lipidy; procentowa zawartość poszczególnych składników ścian komórkowych różni się w zależności od gatunku, okresu wzrostu i rodzaju komórek grzyba. Tworzenie ściany komórkowej zachodzi ciągle wraz ze wzrostem

23