2 01 (2)

ćwiczenie 7

WYZNACZANIE REZYSTANCJI ZESTYKU

1. //PROWADZENIE

Podstawową wielkością charakteryzującą zestyk przewodzący prąd jest jego rezystancja. Określa ona jakość i niezawodność zestyku. Jednak wyznaczenie rezystancji zestyku na podstawie danych fizycznych i chemicznych materiału stykowego nie jest zagadnieniem prostym. Zależy ona bowiem od wielu czynników, do których jako najważniejsze zaliczane są:

1.    Materiał warstwy pokrywającej powierzchnię styków.

2.    Kształt powierzchni.

3.    Chropowatość powierzchni styków.

A. Siła docisku styków.

5.    Temperatura powierzchni.

6.    Obecność gazowych związków aktywnych w atmosferze otaczającej styki.

7.    Zanieczyszczenia metaliczne, gazowe lub inne.

8.    Czas przebywania styków w danych warunkach.

Zjawiska zachodzące na powierzchniach styków przy udziale tych czynników są bardzo złożone. Szczególne trudności w opisie pojawiają się przy ocenie takich zjawisk, jak: tworzenie warstw nalotowych, fritting i odkształcenia mikrowystępów powierzchni stykowych. Trudności te skłaniają [1,2,3,AJ do traktowania rezystancji zestyku jako zmiennej losowej podlegającej prawom probabilistycznym. Przy takim podejściu do oceny wartości rezystancji zestyku jest opa charakteryzowana zwykle za pomocą dwóch parametrów: średniej arytmetycznej i średniego odchylenia kwadratowego. Badania zestyków wskazują na to, że wartości tych parametrów są wzajemnie proporcjonal-ne[2,3j, przy czym średnia arytmetyczna opisuje tzw. wartość oczekiwaną, natomiast średnie odchylenie kwadratowe przedstawia tzw. statyczną niestabilność rezystancji¹.

Wiele procesów zachodzących na powierzchniach styków zależy od ich siły | docisku. Wartość tej siły w łącznikach elektroenergetycznych powinna być tak dobrana, aby przepływ prądu przez zestyk odbywał się przy możliwie ma-| łych stratach ciepła Joule'a i jednocześnie, aby siła docisku nie dopu-| szczała do odskoków elektrodynamicznych styków, głównie w chwili pojawienia się w obwodzie prądu zwarciowego. Z kolei duże wartości siły docisku są ograniczona dopuszczalną intensywnością zużycia mechanicznego styków i związanym z tym zjawiskiem powstawania odskoków sprężystych. Przy wzroście | siły docisku następuje, w coraz większym stopniu, niszczenie warstw nalo-

1

Niestabilność ta w głównej mierze określa niezawodność przełączania | styków w obwodach sterowniczych [1 J.