201411183404

ności nolicc związ we p< 1

całol

nym

tzło as pi

nos

zev

doi

nie

mi

nc

d'

d

0 c s

1

Rozdział IV

NIEPEŁNOSPRAWNI I NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ W POLITYCE SPOŁECZNEJ.

EWOLUCJA DEFINICJI NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI

Problem niepełnosprawności stał się w Polsce niezwykle ważkim zagadnie-3 niem, dotyczy bowiem coraz liczniejszej grupy ludności¹⁴.

Zmiany definicji niepełnosprawności świadczą nie tylko o zmianie postawS wobec niepełnosprawnych, ale i o zmianach w polityce społecznej wobec niepeł-9 nosprawnych.¹⁵ W literaturze podkreśla się, te pojęcie niepełnosprawności nie jest* łatwe do określenia i przywołuje się przede wszystkim definicje Światowej Orga-* nizacji Zdrowia z 1969 i z 1980 r.¹⁶ Według tych definicji wyróżnia się:

1) uszkodzenie oznaczające utratę lub odstępstwo od normy w obrębie struktu-9 ry lub funkcji anatomicznej, fizjologicznej lub psychicznej człowieka;

2)    niepełnosprawność oznaczającą wszelkie ograniczenia lub brak - wynikają-J Icy z uszkodzenia - zdolności wykonywania jakiejś czynności w sposób lub w za-j kresie uważanym za właściwy człowiekowi;

3)    upośledzenie oznaczające niekorzystną dla danego człowieka sytuację wre-] lacji z otoczeniem oraz utrudnienie, ograniczenie lub brak możliwości pełnienia] różnych ról w życiu danej społeczności (za: Szczepankowska 1999, s. 11).

W 2001 r. Światowa Organizacja Zdrowia po wielu latach pracy zastąpiła kry-] tykowaną (ze względu na „medykalizację” i nieuwzględnianie kontekstu społecznego funkcjonowania człowieka niepełnosprawnego) dotychczas definicję - definicją nową. Powstała Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnospraw^

¹⁴    Wskazuje na to m.in. L. Frąckiewicz (2001, s. 2).

¹⁵    Definicje słownikowe, historyczne, definicje wojenne, w prawodawstwie polskim, definicję * medyczną i społeczną oraz genezę terminu 'niepełnosprawność’ i jego ewolucję od starożytności po X czasy najnowsze trafnie i zwięźle prezentują w cytowanym wcześniej opracowaniu A.l. Brzezin- ’ ska, P. Rycielski, K. Sijko: Wyzwania metodologiczne..., op. cit., s. 11—22.

¹⁶ Międzynarodowa Klasyfikacja Uszkodzeń, Niepełnosprawności i Upośledzeń.

42