262 jpeg

97K.8Mll.MM4 0. •• by WN PWN ’<MI7

246 CZĘŚĆ! Teoria wymiany międzynarodowej

Zauważmy również, żc aktywność przedsiębiorstw wielonarodowych w tworzeniu struktur organizacyjnych przekraczających granice narodowe wywołuje podobne skutki jak handel i zwykła mobilność czynników; jest to zatem forma międzynarodowej integracji gospodarczej. Przez analogię do innych form integracji międzynarodowej, które już rozpatrywaliśmy, możemy oczekiwać, żc przedsiębiorstwa wielonarodowe przynoszą nic tylko ogólne korzyści, ale także mają wpływ na podział dochodu, co powoduje, że sytuacja niektórych ludzi pogarsza się. To oddziaływanie na dochód jest prawdopodobnie najsilniej odczuwane wewnątrz kra jów, a nie między krajami.

Podsumowując, korporacje wielonarodowe nie są aż tak ważnym czynnikiem w światowej gospodarce, jak mogłaby na to wskazywać ich spektakularna działalność, ich rola nie jest ani mniej, ani bardziej ważna niż rola innych form powiązań międzynarodowych. Nie zapobiega to jednak obsadzaniu korporacji w roli łotrów lub (znacznie rzadziej) bohaterów gospodarki światowej, jak zobaczymy przy omawianiu handlu i rozwoju w rozdziale 10.

Podsumowanie

1.    Międzynarodowe przepływy czynników produkcji mogą czasem zastępować handel; nic jest zatem zaskakujące, żc przyczyny i skutki międzynarodowej migracji siły roboczej są podobne do tego. co jsowoduje handel międzynarodowy oparty na różnicach w zasobach. Siła robocza przemieszcza się z krajów, w których wy stępuje w obfitości, do krajów, w których jest dobrem rzadkim. Przepływ ten przyczynia się do wzrostu światowej produkcji, ale generuje także silny wpływ na podział dochodu, t ak żc niektóre grupy są pokrzywdzone.

2.    Międzynarodową działalność pożyczkową można uważać za rodzaj handlu międzynarodowego, ale handlu, w którym wymianie jłodlega bieżąca i przyszła konsumpcja, a nie jedno dobru na inne. Względna cena, po której odbywa się ta międzyokresowa wymiana, wynosi jeden plus realna stopa procentowa.

3.    Firmy wielonarodowe, choć często odgrywają rolę motoru międzynarodowej działalności pożyczkowej, istnieją przede wszystkim jako forma rozszerzania kontroli nad działalnością prowadzoną w dwóch lub większej liczbie krajów. Teoria przedsiębiorstwa wielonarodowego nic jest tak dobrze rozwinięta jak inne części ekonomii międzynarodowej. Jej dwa główne elementy tłumaczące istnienie firm wielonarodowych to: motyw lokalizacyjny, który powoduje, że firma podejmuje działalność w dwóch różnych krajach, oraz motyw intcrnalizacyjny, z powodu którego działalność ta jest zintegrowana i odbywa się w ramach jednej firmy.

4.    Motywy lokalizacji przy tworzeniu firm wielonarodowych są takie same jak w przypadku handlu międzynarodowego. W mniej oczywistej koncepcji interna lizacji są dwa główne motywy: potrzeba stworzenia sposobu transferu technologii oraz. w niektórych przypadkach, korzyści z integracji pionowej.