3

elektroda bimetalowa wygina się i zamyka obwód; przez elektrody świetlówki płynie prąd nagrzewając je i powodując emisję elektronów. Równocześnie stygnie zapłonnik, otwierając swoje elektrody i w ten sposób zostaje przerwany obwód. Przerwa w obwodzie powoduje indukowanie się wyższego (około 1000V) napięcia na dławiku, co zapoczątkowuje wyładowanie w rurze świetlówki, następnie podtrzymywane już tylko napięciem sieci. Całkowity czas zapłonu wynosi kilka sekund. Po zaświeceniu lampy elektrody zapłonnika pozostają trwale rozwarte, gdyż napięcie na świetlówce i zapłonniku wynosi około 110V i jest niższe od napięcia wyładowania świecącego w zapłonniku.

Świetlówki są zasilane napięciem 220V, a napięcie robocze lampy wynosi około 110V.

W celu obniżenia napięcia na świetlówce do pożądanej wartości w oprawach są montowane dodatkowe impedancje połączone szeregowo ze świetlówką. Dla ograniczenia strat mocy czynnej w tym celu stosuje się dławiki. Pociąga to za sobą konieczność stosowania dodatkowych kondensatorów do poprawy współczynnika mocy całej oprawy (zwykle od wartości 0,4-0,6 do wartości około 0,9).

Kondensator-do poprawy wspólczynn ika mocy

Rura świetlówki z elektrodami Bimetal

Zapłonnik

Rys. 12.1. Podstawowy układ świetlówki

Wydajność świetlna lamp fluorescencyjnych wynosi 30 - 90 lm/W, zależnie od barwy światłą i rodzaju oprawy; większe wydajności mają świetlówki ze specjalną oprawą zbudowaną z elementów elektronicznych generujących impuls do zapłonu lampy, ograniczenie wartości napięcia roboczego oraz zwiększenie częstotliwości tego napięcia do około 30 kHz.

Trwałość świetlówek przy świeceniu bez przerwy wynosi do 15 OOOh; w warunkach normalnej eksploatacji wynosi ona około połowy tej wartości, natomiast przy dużej częstości łączeń maleje do około 2000 - 4000h.

Strumień świetlny po 2000h pracy zmniejsza się do około 85% wartości znamionowej, a po 4000h - do około 75% wartości znamionowej.

Oprócz tradycyjnych świetlówek w formie rur o różnych długościach coraz powszechniej są stosowane lampy typu kompakt, często z elektronicznym powielaczem częstotliwości napięcia roboczego (do około 30 kHz) stanowiącymi całość ze świetlówką. Lampy te mają estetyczny kształt, różną barwę światła, większą wydajność świetlną., wyeliminowanie migotanie światła (związane z przechodzeniem prądu przez zero). Przystosowane są do mocowania w zwykłych oprawach z tzw. gwintem E27 lub innych znormalizowanych. Trwałość lamp typu kompakt wynosi 8 000 - 10 000h_r a ich wydajność świetlna 60 - 80Im/W.

Znaczny wpływ na pracę świetlówek ma temperatura otoczenia; powyżej 25⁵C i poniżej 15°C ich wydajność znacznie maleje, np. w temperaturze 0°C wydajność maleje do 50% wydajności znamionowej.