CCF20150918002 (7)

Przewód pokarmowy kręgowców, podobnie jak bezkręgowców, dzieli się na kilka odcinków-jelito przednie, środkowe,

tylne, pełniących funkcje:

® Pobieranie pokarmu,

® Trawienie i wchłanianie,

® Formowanie i usuwanie odchodów Funkcje te wiążą się z transportowaniem treści pokarmowej.

Jama ustna

® Ukształtowany jest tak, aby pokarm możliwie najsprawniej trafiał do jamy gębowej.

® W jamie gębowej położone są zęby i język, a dochodzą do niej przewody ślinianek.

ZNACZENIE:

® Pobieranie, mechaniczne rozdrabnianie pokarmu, mieszanie go ze śliną i tworzenie kęsa pokarmu;

® Odbiór wrażeń smakowych, które na zasadzie odruchu pobudzają wydzielanie śliny oraz soków: żołądkowego i trzustkowego

GŁÓWNE DZIAŁAJĄCE ENZYMY:

® a-amylaza ślinowa (ptialina): skrobia ->dwucukry (głównie maltoza) i cukry proste ® (doczytać: homodontyzm, heterodontyzm, język, skład śliny)

Gruczoły ślinowe

® Trzy parzyste gruczoły (przyuszne, podżuchwowe, podjęzykowe) produkują ślinę, która:

® Nawilża język, jamę ustną, krtań oraz pożywienie,

® Wprowadza amylazę ślinową (rozpoczyna trawienie cukrów),

® Działa bakteriostatycznie ® Zlepia cząstki pokarmu w kęs,

® Oczyszcza jamę ustną i język z pokarmów, umożliwiając odbieranie wrażeń smakowych,

® Neutralizuje kwaśne składniki pokarmu Ślina

® Produkowana przez ślinianki ok. 2 dm³ /24h ® pH~7 ® SKŁAD:

® Mucyna - śluzowata glikoproteina, zwilża, zlepia pokarm i ułatwia jego połykanie,

® Jony - K^ł, Na^ł, CT aktywują amylazę ślinową,

® Lizozym - białko o działaniu bakteriobójczym,

Amylaza ślinowa (ptialina) - enzym amylolityczny, rozbija wiązania glikozydowe polisacharydów Gardło

® Wspólny odcinek przewodu pokarmowego i oddechowego,

® Wyścielony śluzówką, pod którą znajdują się mięsnie prążkowane,

® Pokarm uformowany w kęs zostaje tutaj połknięty tzn. za pomocą mięśni gardła i języka wtłoczony do przełyku na zasadzie odruchu.

® Działa a-amylaza ślinowa przechodząca z pokarmem z jamy ustnej do żołądka Przełyk

® Umięśniony rurkowaty przewód, którym pokarm jest transportowany z gardła do żołądka.

® Ruch kęsów zachodzi dzięki przechodzącej wzdłuż przełyku fali perystaltycznej (tzw. ruch robaczkowy)

® Ptaki magazynują pokarm w rozszerzeniu przełyku - wolu Żołądek

® Najszerszy odcinek przewodu pokarmowego,

® Jednokomorowy, zbudowany z 3 części: wpustu, trzonu i odźwiernika ® Gromadzi, wyjaławia, miesza i częściowo trawi spożyty pokarm,

® Wydzielane są enzymy soku żołądkowego, woda, sole mineralne, śluz zabezpieczający błonę śluzową przed działaniem pepsyny

® Panuje tu środowisko kwasowe (pH 2-3)

® Wydzielany przez żołądek kwas solny aktywuje enzymy i ułatwia utrzymanie w żołądku środowiska niemal sterylnego ® ENZYMY:

® Renina (podpuszczka) - ścinanie białka mleka

® Pepsynogen (w obecności HCI przechodzący w pepsynę) białka ->oligopeptydy (działanie amylazy ślinowej

Żołądek u przeżuwaczy

® początkowy (25-30cm) odcinek jelita cienkiego, w którym rozpoczyna się intensywny proces trawienny,

® Uchodzą tu przewody trzustkowe (zawierające enzymy soku trzustkowego) i wątroby (zawierające kwasy żółciowe),

® Gęsty śluz gruczołów dwunastnicy chroni jej ścianę przed silnie zakwaszoną treścią żołądkową, a wydzielany wodorowęglan sodu zobojętnia treść pokarmową przed przesunięciem jej do jelita cienkiego.

® ENZYMY:

® Lipaza trzustkowa: tłuszcz -> glicerol+kwasy tłuszczowe ® Amylaza trzustkowa: skrobia -> maltoza ® Maltaza: maltoza -> glukoza

® Trypsynogen i chymotrypsynogen (z których powstaje trypsyna i chymotrypsyna): białka -> oligopeptydy Wątroba

® Największy gruczoł organizmu (1,5-2 kg), okryty łącznotkankową błoną i podzielony bruzdami na 4 płaty,

® W miejscu zwanym wrotami wątroby wnikają do niej tętnica wątrobowa i żyła wrotna oraz nerwy, natomiast wychodzą naczynia limfatyczne i przewód żółciowy ® FUNKCJE:

® Wytwarza i wydziela do przewodu pokarmowego żółć

® Magazynuje potrzebne organizmowi żelazo, witaminy (B_i2 i D) i glukozę (w postaci glikogenu)

® Współreguluje poziom cukru we krwi, przeprowadza glukoneogenezę ® Wytwarza czynniki krzepliwości krwi ® Uczestniczy w inaktywacji trucizn (oczyszczanie krwi)

® Uczestniczy w przemianach białek, tłuszczów, aminokwasów

® Ma istotny udział w termoregulacji (wytwarzanie ciepła), poprzez intensywne spalanie glukozy i kwasów tłuszczowych

® Syntetyzuje cholesterol i rozkłada go do kwasów żółciowych ® Wytwarza fosfolipidy błon komórkowych