dramat14

Ot/w/Lowcj, IN u vi SkiiKwwwm Ouum i komedią roc dorosły do powieka pt i) tkikumcMov.ii' nut zbiorowej ^włudouwici WwM W nich u lo o wicie większe ni). vi beletrystyce tloiiowvamt się do rozrywkowego wpotwbowimia ówczesnej public/,noki,

Lubowski w r \H82 wystąpi! / komedią Jacuś. Poruszał w mej błahy, choć w i dotkliwy spółce/,nic problem - demoralizujące oddziaływanie swobody obyczajowej, cynizmu i bezwzględności arystokratycznych utracjuwy na naiwnego i nieokrzesanego, a bogatego panie/,yka i prowincji Najbardziej poprzednio zdecydowany zwolennik i realizator poetyki „sztuki z lezą", teraz spróbował odwołać się raczej do tradycyjnego i współczesnego teatru jako sztuki, i przymrużeniem oka traktując w km odezwę do naprawy obyczajów. Następne komedie Lubawskiego, a napisał ich jeszcze kilkanaście (m.in. Osac:ony wyst. 1886, satyra na galicyjskich polityków), poruszały raczej błahe i głównie „rozrywkowe" tematy (My się kadmy, wyst. 1881; /Y:p#(J M wyst. 1890; Bawidelko, wyst. 1892) i w większości nie były drukowane, Zalewski po swej ofensywie teatralnej z 1.1874-1880 wystąpił ponownie wobec publiczności W1.1884 -1887. Napisał wtedy; Górą nasi (wyst. 1884), Friebe (wyst. 1885), Lis f kurniku (wyst, 1885), Sasi zięciowie (wyst, 1886), Moiimw Apftl (wyst. 1887), Syn ląów (wyd. fragm. 1887-1895). W tych utworach podjął problemy społeczne, a nie - jak poprzednio - pr/edc wszystkim komplikacje psychiczne bohaterów, Najbardziej pogłębiona problemowo, ale leż i zaangażowana politycznie jest komedia Friek Pokazuje ona dramat w rodzinie nieżyjącego już bogatego fabrykanta, zasymilowanego w Polsce Niemca, którego dzieci przejęły tryb życia oraz J    obyczaje zdegenerowanego towarzystwa warszawskiego salonu, Swą strukturą i problematyką

f    utwór ten najbardziej ze wszystkich napisanych wówczas dramatów zbliżony jest do realistycznej

powieści społecznej tamtych lat. Zalewski nic wytrwał jednak przy tej tematyce - już następna komedia Oj mężczyźni, mężczyźni (1890) to frywolna farsa o małżeńskich zdradach i o kokotach z charakterem.

W Warszawie kończyła się w 1,8(kych „epoka gwiazd", a Teatry Rządowe po odejściu w r. 1880 z prezesury S. Muchanowa rozszerzyły swój zasięg na nowe sceny (zbudowano wtedy Teatr Mały i Teatr Nowy), przeznaczone dla farsy i operetki, Nawet „Rozmaitości" ze względów linansowych chętniej wystawiały sztuki lekkie i rozrywkowe oraz melodramaty. Po warszawskim konkursie dramatycznym z r. 1886 niezwykłego powodzenia doczekały się w całej Polsce dwa wyróżnione tam utwory: melodramat salonowy Lena W. Karczewskiego (pseud, Marian iasieii-czyk) i sentymentalna komedia Wicek i Wacek l. Przybylskiego o szlacheckim dworku, który uratowali przed przejęciem go przez Niemca dwaj dziarscy młodzieńcy z sąsiedztwa. Przybylski w lalach następnych dostarczał masowo teatrom utwoiy o podobnej wesołej i sentymentalnej rematycc, m.in. Państwo Wackowie (wyst. 1887), Panna (wyst. IW), Ptaki niebieskie (wyst. IW), Dwór we Włodkowicach (wyst, 1888), Dzierżawca z Olesiowa (wyst, IW),

We Lwowie w tymże czasie podjęli tradycję komedii i fars J. i Fredry oraz Dobrzańskiego J R. Ruszkowski i A. Abrahamowicz, aktor tamtejszego teatru i ormiański ziemianin i prowincji. Razem, a także każdy i nich osobno, napisali w I. IW- IW 18 jednoaktówek i 11 komedie wieloaktowe grane na wszystkich polskich scenach (m.in. Mąż z grzeczności, wyst. 1885; Oddajcie mi żonę!, wyst, 1886; Florek, wyst. 1887; Teść, wyst. 1891; Jadzia wdowa, wyst, 18%; Wesele Fonsia, wyst. 1897).

W Krakowie pisaI dla sceny głównie Bałucki, w końcu 1,80-tych mieszkali tu jednak także Sarnecki i Bliziński. Błimski w 1888 r. napisał Dziką różyczkę, liryczną scenkę rozgrywającą się prawic współcześnie (w r. 1880) na wsi w Kongresówce w skromnym domostwie dawnego powstańca listopadowego. Jednoaktówka ta jest jak gdyby sygnałem zmian wobec romantycznych

-1 tradycji narodowych i zarazem sygnałem zamykania pozytywistycznego etapu w dziejach

polskiego dramatu. Sarnecki napisał podobny w rozkładzie ról do Dzikiejróżyczki dramat urocze oczy (1893), dziejący się także w szlacheckim dworze, w którym panuje kuli polskiej przeszłości i uwielbienie dla bohaterów powstania styczniowego oraz dezaprobata dla politycznego lojaiizmu i hipokryzji dorobkiewiczów, Kult romantyzmu identyfikuje jednak autor z ideologią pcsymisy czno-katastrołiczą, z mistycyzmem oraz z niespójnie wplecionymi motywami przejętymi zs)j» lizmu, wkraczającego wtedy do europejskiej literatury i sztuki ^w,g94r-* J_ms prapremiera „komedii fantastycznej" dok myślicie Zalewskiego, f.^._nwaw3immi)-omedii Blizińskiego Chwast (Zie wiązki). Oba utwory    wokół tradycyjni

ną tendencją przy ujawnianiu złych stron natury'^kdzHJL teatru ostatnich lat XIX* ncypiów etycznych ocierają się o inny nurt    powstanie tych sztuki

naturalizm i dramat postaw moralnych,    Jaskiego Inspiracja.jego P*»

m-Łi w 1893r. objął dyrekcję nowego    _M 0l0Pi

■ -Mach Sarneckiego napisanych w