DSCN0363

7 czasie wyżarzania przedmioty znajdują się w skrzynkach nie ilość siarki, która powoduje, że wióry są kruche, łamliwe, i są obsypane drobno sproszkowaną rudą żelaza lub zgorzeliną łatwo się usuwają i nie przeszkadzają w automatach.

/tlenki żelaza/. Temperatura wynosi około 900°C, czas żarze- Bardzo niepożądana jest również zawartość fosforu, który nia - około 4 dni. Tlen zawarty w rudzie odwęgla surówkę i że. obniża wytrzymałość stali. Borny /Hf/ ograniczają ilość siarki liwo staje się miękkie i ciągliwe. Przedmioty nie powinny mis w stalach zwykłej jakości do 0,055% a fosforu do 0,050%. 1 sta-zbyt grubych ścianek, gdy odwęglanie następuje tylko do pewne; lnch wyższej jakości zawartość tych składników musi być jeszcze odległości /2 cm/. Bdzeń odlewu nie ulega odwęgleniu, ale dzijmniejsza. Prócz stall węglowej stosowane są stale stopowe, któ-kl wyżarzaniu zyskuje również na clągliwości.    re zawierają specjalnie dodawane domieszki uszlachetniające,

Przełom żeliwa ciągliwe go otrzymanego tą metodą, tzw. euro nikiel, chrom, wolfram itp. pejską, jest jasny. Odmianą tego sposobu uplastycznienia żeli* Dzięki stosowaniu tych dodatków polepszają się własności stawa jest wyżarzanie w skrzynkach przedmiotów odlanych z surówk^* ^{a n}^-^anow^^c^®^J wytrzymałość, sprężystość, twardość oraz od-białej, obsypanych nie rudą lecz piaskiem. Otrzymuje się żeli*P°*ność na czynniki chemiczne i wysoką temperaturę. Prócz po-wo ciągliwe czarna /węgiel nie wypala się, ale wydziela się w ^dIlaio “ osiową i stopową /według składu chemicznego/ stal postaci grafitu/. Jest to tak zwana metoda amerykańska, Wyrób)    ^al«    zastosowania na konstrukcyjną, narzędziową

żeliwne ciągliwe mają własności zbliżone do własności stali, i^d specjalną.

produkcja jest tańsza.    Stal przeznaczona do odlewania w formach nosi nazwę staliwa.

Aby otrzymać stal z surówki, trzeba: 1/ zmniejszyć zawartość węgla poniżej granicy 2%, 2/ usunąć domieszki szkodliwe lub nie-

5. STAL. WIATOKOŚCI OGtaJE    pożądane, Jak siarka, fosfor, krzom, mangan itp. /zależnie od

-    I przeznaczenia stali/.

Bazwę stali nosi stop żelaza z węglem i domieszkami, podat* ny do obróbki plastycznej. Zawartość węgla w stali wynosi teoretycznie do 2%.

Im większa jest zawartość węgla, tym stal jest twardsza, al zarazem bardziej krucha. Chcąc otrzymać stal z surówki, trzebi ją odwęglió.

Stal dzieli się według składu chemicznego na węglową i sto>

Osiąga się to przez wypalanie węgla za pomocą świeżego powietrza /tzw. świeżenie/ albo też za pomocą tlenu zawartego w różnych ciałach, jak rdza znajdująca się w złomie stalowym, ruda żelaza itp. Poprzednio rozróżniano, zależnie od sposobów produkowania, stal zgrzewaną, otrzymywaną w stanie ciastowatym i przekuwaną, oraz stal zlewną, otrzymywaną w stanie stopionym. Obecnie produkuje się jedynie stal zlewną.

_______________1—    Dawniej wypalano węgiel z surówki w piecach podobnych do ko-

pową. w stali węglowej składnikiem głównym, decydującym o wła- _ , . . .    .__a * i ,. .    _v. . ■

;    +    .    * walskich, tzw.. piecach świeżarskich albo fryszerskich. Piec

anościach stali jest węgiel. W praktyce ilość węgla w stalach ___.__j .    .

opalany był węglem drzewnym, który jest wysoko* artoś ci owym pa-

mangan, krzem, fosfor i siarka.

•ęglo^oh nic przekracza 1,5*. Inne domieszki pochodzą z proc _{liwem nle 2OTieiającym Biarki}. wdmuchiwanie powietrza odbywało sów Betalurticznycb związanych z otrzymywaniem stali i występ _{aię Ia poEOCą mleohńw}. strunie* powietrza podsycał spalani, i Ją tylko w niewielkich ilościach. Składnikami tymi są główni. _powodowa2 wypalcie _alę nadmiaru węgla z surówki. Metoda ta

była bardzo droga ze względu na koszt paliwa i małą wydajność.

Zawartość siarki w stali Jest bardzo szkodliwa, gdyż zwięł stal otrzymywano w postaci ciasta /metoda zgrzewna/. w wieku sza kruchość nawet na gorąco i uniemożliwia obróbkę plastyezfl _m zastosowano metodę pudlarską /nazwa angielska, oznaczająca Jedynie w steli przeznaczanej do produkcji drobnych przedmiot Peszenie/, Używane były piece płomienne, w których paliwo /wę-na obrębi arkach automatycznych dopuszcza się większą niż nom*