fotografowanie architektury$

Rys. 49

Ry*. 50

Rys. 52

Rys. 53

światłocienia. W czasie tak zwanego zachmurzenia 'U po niebie płyn:- od-dzn-inc. stornio*. duże obłoki. Z punktu widzeniu fotografii tako pogodę uważamy za słoneczno. Słońce rzadko jest zasłonięte chmurami, ale i wtedy oświetlenie nic Jest takie jak przy pogodzie pochmurnej. Znajdujoce j stę na niebie obłoki odbijają wielklo ilości Światła (rys. 50).

Chmury bywają ciemne i jasne. Odbijają Światło w mniejszym lub większym stopniu. Stopień Jasności chmur wynika z ich oświetlenia, Na przykład chmury fotografowane ..ze słońcem" są jasno, ,jx>d słońce" — ciemne.

Obiekty architektoniczne są wyrazistymi bryłami, najczęściej o ostrych krawędziach. Ich powierzchnia może być gładka lub urozmaicona faktu-ralnie. W zależnoici od kształtu, charakteru powierzchni budynku i oczywiście od naszego założenia, wybieramy odpowiednie oświetlenie.

NajczęScioj architekturę fotografujemy w oświetleniu dziennym, stąd konieczność wyczekiwania na odpowiedni kierunek świecenia i korzystną pogodę. W architekturze kierunek świecenia odgrywa dużo większą rolę niż w krajobrazie. Architekt, komponując budynek, blcTze pod uwagę wszelkie warunki oświetleniowe I projektuje swe dzieło w zależności od tych warunków. Światło Jest w pewnym sensie tworzywem dzieła architektonicznego (patrz „O fotografowaniu prawie wszystko” Część II, str. VI).

Charakter powierzchni, gzymsy, kolumny, wnęki, boniowanic (rowki na powierzchni budowli, imitujące kamień) to wszystko Jest instrumentem, na którym światło rozgrywa harmonię kształtów. Niestety światło Jest zmienne i budynek nie we wszystkich Jego układach wygląda najkorzystniej, najefektowniej, najpiękniej. Możliwości oświetlenia budynków są więc ograniczone i sprowadzają się do paru zaledwie wariantów oświetlenia danego budynku, czasem nawet Jednego wariantu.

Wytypowaną do zdjęcia budowlę lub Jej fragment należy przez dłuższy czas obserwować, następnie wybrać nie tylko pogodę i kierunek świecenia, ale również miejsce, z którego wykona się zdjęcie. Wszelka przypadkowość poczynań bez wcześniejszego zaplanowania kompozycji kadru 1 ustalenia perspektywy daje przypadkowość wyników.

Najczęściej fotografujemy budowle w pełnym lub zamglonym słońcu. Zdjęcia architektury w dzień bczsloneczny z zasady są płaskie i nieuwy-

V

I . ,_a poszczególnych elementów. Ponieważ Jednak fotografia arty-9**,_r;i miewa Inne założenia niż fotografia dokumentalna czy tak zwn-^,t>f*widowiskowa", można stosować każde światło, pod warunkiem, żc “ ^i₀ co się chce zrealizować i że umie się to osiągnąć.

Oświetlenie budowli zależne jest od tego czy na zdjęciu pokazujemy kdną jej ścianę, na przykład fasadę czy też dwie ściany, powiedzmy fasadę'; bok. w pierwszym przypadku mamy do czynienia z układem Perspektywicznie płaskim, a oświetlenie ma za zadanie podkreślić charakter powierzchni, wydobyć światłocieniem wypukłości i wklęsłości fo-_togfafowanej ściany, w drugim — naszym zdaniem — Jest oświetlenie budynku tak. aby podkreślić przestrzenną brylowatoić obiektu, aby pokazać jej szerokość, wysokość 1 głębokość.

Faktura powierzchni ścian, niezależnie od grubości jej ziarna, wystę-

Kpujc przy oświetleniu skośnym. Każda wystająca nierówność powierzchni rzuca cień na wklęśnięcie. Cienie tworzą dobrze dostrzegalny obraz struktury. Jeżeli ziarnistość Jest wystarczająco duża. Jeżeli jest drobna i poszczególne elementy zlewają się ze sobą, powstajo tak zwany półcień ziumisty. Głębsze architektoniczne wypukłości i wklęsłości ściany czy muru występują już przy mniej skośnym kierunku padania promieni. Jeśli kształty tych wypukłości ograniczone są powierzchniami płaskimi, to niezależnie od tego czy oświetlenie Jest rozproszone czy nicroz-peoszor.e, cienie są ostro rozgraniczone nawet wtedy, gdy tonalnie różnią się między sobą w słabym stopniu. Przy elementach obcych, wypukłych czy wklęsłych cienie rzucone są ostre, natomiast cienie własne posiadają łagodnie, miękkie przejście, oczywiście przy świetle nicrozproszonym.

Rys. 51

Szczególnie przy elementach wypukłych należy zwracać uwagę aby skoinc promienie nic tworzyły, za dużych cleni (rys. 51). Szerokość tych cieni nie powinna być większa od faktycznej głębokości przedmiotu (pionek lewy), w przeciwnym razie na zdjęciu otrzymamy w efekcie zniekształcenia. Na prawym pionku wielki cień sugeruje, ic element rzucający go Jest większy (głębszy) niż w rzeczywistości.

Gdy w celu podkreślenia bryłowatośd fotografujemy budynek skosem. Prawie zawsze staramy się, aby Jedna z widocznych ścian była Jaśnlcj-

51

*0 —