IMG71 (2)

: impaci of sclf-prcscniations on idf-Pmonality and Social Piychology Fiulleiin,

■prcscniaiion: A conceptualizaiion and

aiiona on privatc sclf-bclicfs: Effccts of f and Social Piychology, 58, 22-32. ki invołving iinprcssion rcgulniion and

t.S. miluary. New York: St Mariin'i Preis, penonality judgmenu and contexiualixed ty prototypu. Social Cognuitm, 11,399-429. ioniti view of sdf-concept: Through the

ffecti of prior experiencea. W: T.K. Srull, 9). Hillsdalc, NJ: Erlbaum. n: Suitaining the integrity of the sclf. piychology (t. 21, i. 261-302). New York:

tapc intellectual identuy and performance.

e rcsilicnce and diuonance: The role of I Piychology, 64,883-896.

New York: Mulic Tclcviiion.

yiriiuoni. W: M. Rosenberg, R H Turner

3). New York: Balic Books.

tion vcrsus bchavioral contiimuion. Journal

:y of intergroup behivior. W: S. Worchei, 7-24). Chicago: Nelion-Hall. be sclf. W: R.F. Baumeister (red.), Public iclf

sentation, and the sclf. W: B.R. St hien ker McGraw-Hill.

n: The looking glass self ii also a magnifying 133-451.

Iow sełf-cslcem. W: R.E. Baumeister (red.), v York: Plenum Press.

II, M. (1987). Redisctmering the social group:

(1992). On winntng friends and influencing cccss. Social Cognuion, 10, 333-355. be eflect of implicit social influence on the 'tychotogy, 73, 281-295.

>n. W: R M Sorrentino, E.T. Higgins (red.); ocial behaoior (L 1, s. 550-582). New York:

vaic-public self-focus distinciion. Journal of

: J M Olson, M.P. Zanna (red.), The Ontario dale, NJ: Erlbaum.

ROZDZIAŁ 8

Ukryte koszty ukrytego piętna

Laura Smart, Daniel M. Wegner

Gdybyśmy mieli wybór, lo prawdopodobnie większość z nas wolałaby, żeby nasze piętna pozostały tajemnicą. Różne społeczne „kule u nogi”, które wszyscy ciągniemy za sobą, nie wydawałyby się tak ciężkie, a może nawet zniknęłyby, gdyby nikt inny nie mógł ich zobaczyć. Ostatecznie, piętna społeczne zdają się szczególnie często powodować dyskryminację, złe traktowanie i ostracyzm - nie mówiąc już o osobistym zakłopotaniu i wstydzie - wtedy, gdy są natychmiast dostrzegalne dla każdego. Możność ukrycia piętna w jakimś schowku wydawałaby się doskonałym wyjściem, gdybyśmy mieli taki wybór.

Dla niektórych ludzi taki wybór jest możliwy. Jak zauważył Goffman (1963), ludzie mający piętna, które nie są dla innych wyraźnie widoczne - nazywamy je „piętnami możliwymi do ukrycia” (concealable stigmas) - mogą o nich nie mówić. Mogą oni rozmyślnie próbować uchodzić za jednostki „normalne”, nienapiętnowane. W ten sposób możliwe jest sprawowanie pewnej kontroli nad kształtowanymi przez uprzedzenia wrażeniami, jakie mogą mieć inni. W pewnych okolicznościach ukrycie swojego piętna może być nie tylko korzystne, lecz wręcz decydujące o zdolności uczestniczenia w życiu społecznym. Jest wiele rodzajów piętna, takich jak bycie gejem lub pewne choroby psychiczne czy fizyczne, których ukrycie może uchronić przed dotkliwymi osobistymi konsekwencjami - z odrzuceniem społecznym, utratą pracy, a nawet prześladowaniem włącznie (zob. Herek, 1996).

Jednakże nawet możliwe do ukrycia piętna mogą być kosztowne, co odpowiednio udokumentował Goffman (1963). W swej książce Stigma: Notes on the Management of Spoiled Identity (Piętno: Rozważania o zranionej tożsamości) opisał on, jak ludzie doświadczają napięcia psychicznego w procesie ukrywania swojej prawdziwej tożsamości. Na kilku przykładach pokazał, w jaki sposób próby uchodzenia za osoby nienapiętnowane mogą prowadzić do poczucia izolacji, poczucia oszukiwania i lęku przed ujawnieniem.