IMG31 (2)

\afciffo, JakJćjo dokonuje cała Tckstolorfa Górskiego; za rwięsSy-fcarftpekt TeJcśto-j_cfu (jeśli uwzględnić i Sztukę edytorską) mogłaby uchodzić także praca Star-navsklego (rob. JS 29, przypis 27).

Ale podręcznik Górskiego to podręcznik dla edytora naukowego 1 tekstologa, i nie dla wydawcy; rozwija zagadnienia teorii i praktyki edytorstwa; gruntownie | obszernie skupia się na edytorstwie „literatury pięknej”, a zatem w książce Trzynadlowskiego uzyskał swe zakresowe dopełnienie, gdyż zajęto się w niej problematyką (takie wydawniczą) „parałIteratury". Dla tego, kto. — jak np. Stefania Słomczyńska — przyjmuje szeroką koncepcję literatury, dopiero te dwie, rasa wzięte książki obejmują refleksją edytorską całość pola wyznaczonego przez przedmiot wiedzy o literaturze, acz rodzaj tej refleksji w obu książkach Jest bardzo odmienny. W każdej z tych książek stosunek między charakterem tekstu a jego praznaczeniem jest jakby paradoksalny, fdyi praca Górskiego, o charakterze przede wszystkim metodyczno-praktycznym, nasycona konkretem przykładów, przeznaczona została dla edytora naukowego, a praca Trzynadlowskiego, przeznaczona dla redaktora wydawniczego, ma charakter przede wszystkim teoretyczno-•koncepcyjny. Różnicę (by nie powiedzieć: rozbieżność) nastawień Górskiego i Trzynadlowskiego widać szczególnie wyraźnie tam, gdzie obaj omawiają ten om — zdawałoby się — problem (poświęcając mu cały podrozdział), np. problem lista: Górski mówi o liście (listach) głównie jako tekstolog i edytor naukowy (KG 133—138), Trzynadlowskl — jako genolof (JT 44—46). Jest tak, jakby Tekstologia opadała i syntetyzowała pewien etap refleksji tekstologicznej, utrwalając jego-charakter i styl. a Edytorstwo usiłowało, przez zmianę charakteru 1 stylu refleksji, zapoczątkować jej etap kolejny. Górski mówi, ie „nowe generacje zupełnie innych rzeczy szukają" (KG 276) i że „poznajemy ludzi innego pokolenia po sposobie ich wyrażania się" (KG 154), a własny jego wykład bywa w-długich nieraz partiach opowiadający, gawędowy, anegdotyczny (np. w ten sposób wprowadzone bywają historycznoliterackie ezempla unaoczniające edytorski problem). Zbigniew GoUński ostro mówi o przyśpieszonym starzeniu się myśli naukowej (w naukach historycznych) (ZG 26), a u Górskiego zna to odpowiednik w przyznaniu, że rozwiązanie, które dawniej podawano jako wzorowe, teraz podawana bywa jako ostrzegawczy przykład błędu (KG 5)- Znamię tożsamości podmiotowej wyraźniej Widać po zestawieniu Sztuki edytorskie} ! TekstoloyiL Tę drugą książkę Górski traktuje jako następny etap własnej refleksji naukowej; tymczasem, gdyby spojrzeć choćby z pozycji krytycznych Golińsklego (postulaty logicznej i metodologicznej poprawności), różnica między obu książkami byłaby minimalna, może żadna.

Wspomniane wyżej uzupełnianie się zakresowe Tekstologil i Edytorstwa trochę przypomina też sytuację z lat dwudziestych, kiedy to uzupełniały się teoretycznie dwie rozprawy na temat zasad edytorskich: rozprawa Wilhelma. Bruchnalskiego o kanonie wydawniczym DzUŁ wszystkich Mickiewicza i rozprawa Juliusza Kleinera o metodach wydania Dziel wszystkich Słowackiego (KG 206). Książka Trzy-nadlowsklego ma nieporównanie mniej łnstrukcyjny, techniczno-praktyczny. wyjaśniający (rola przykładów!) charakter niż książka Górskiego, i to nawet w tych rozdziałach, które są sprawom techniczno-praktycznym poświęcone. Oczywiście, można by powiedzieć, że Trzynadlowskl Uczy się z istnieniem i obiegiem odbiorczym wielu — teoretycznych i „instrukcyjnych", podręcznikowych i szkolnych — opracowań, odmiennych od jego własnego, i że nawet tę własną odmienność uznaje a możliwą dzięki ich istnieniu. Pomiędzy dwoma tymi podręcznikami mieszczą Się chronologicznie (gdyby książki Górskiego uznać jednak za dwie mutacje tej

95