IMG)84

trzebny. — Ten sam, a raczej o wiele prawdziwszy skutek mogło mieć odniesienie się wprost do opinii ludzi. — Nie wzgardziłam i tym środkiem. — Urządzałam w tym kierunku liczne i dość pocieszne interviewy, — zbierając ich sprzeczne i naiwne sądy, zgadzające się jedynie na punkcie mej INNOŚCI. — Lecz co oznaczała ta inność? — W jaką stronę odchylała się od ogólnego typu? — Nie znajdowałam na to objaśnień, toteż wkrótce wzgardziłam niemowlęcym bełkotem świadomości swych bliźnich i szukałam klucza tajemnicy w bezpośredniem ich wrażeniu. — Zatapiałam w nich groty spojrzeń, wywlekałam przed nimi swe uczucia i myśli najskrytsze, — działałam na nich czynem, — by zbierać ich reakcje; — pochylałam się nad nimi jak nad zwierciadłami dla ujrzenia w nich oblicza swojej duszy. — Lecz ich duszyczki były zadymionymi lusterkami, — ich serca pustym wąwozem, gdzie zamiast odpowiedzi tłukło się zdziwionym echem moje własne pytanie, — lub wymateracowaną celą, w której głos mój brzmiał głucho, tępo — i marł podcięty. — Tępość ta, budząc we mnie gniew, kazała mi urągać im szyderstwem i wzgardą. — Chciałam odpowiedzi, dowodu W NICH, czym jestem, bodaj przez jęk, wściekłość lub krzywdę. — Lecz oni nie jęczeli, nie mścili się. Oni tylko — uciekali... jak przed wściekłym psem, przed rozjuszonym żebrakiem, uciekali wszyscy razem, ująwszy się za ręce, z ironicznym śmiechem odwróconych twarzy, — zostawiając absurd próżni 342

WKmmmmmmmummrnm

■■■

powietrznej mym zdumionym szałom, mej podniesionej pięści...

Przez pewien czas usiłowałam zastąpić sobie nauki ludzkiej bezpośredniości, zbyt ciasnej, wskazówkami swojej własnej, — przez zmuszenie interwencji t.z. rozumu do zupełnej bierności i postępowanie ślepo uległe t.z. „głosom wewnętrznym”, nieobliczalnym impulsom, głuchym pchnięciom swej nieświadomości. — Dawałam się im powodować jak spirytysta swojemu medium, — i z przedziwną ciekawością popełniałam czyny niewytłumaczone, wypowiadałam słowa niezrozumiałe, szłam za najciemniejszym wątkiem wyobraźni lub serca, śledząc uporczywie rezultaty swej nieświadomej cerebracji, jej związek z życiem, tajemniczy sens i możliwe w nich istnienie nadwiedzy. — Lecz i ten eksperyment był tylko błędnym kołem.

. Zostawało mi tylko zwierciadło. Całe godziny spędzałam z oczyma na swym odbiciu fizycznym. Ale i tu niepodobna było ustalić ani jednego ostatecznego wrażenia. — Niekiedy z lustra słaniała się ku mnie swawolna radość życia, — to znowu nędzarka wyciągała niemą twarz z błaganiem o śmierć. — Czasami oglądałam gorzko wykrzywione oblicze wykolejonej ambicji, — to znów czystą, płomienną twarz niespożytego geniusza; chude, złośliwie błyszczące lica drapieżnej pokusy osiadały na niewinnych rysach bezcielesnego anioła; — martwota nie dokończonej głowy marmurowej przekształcała się w mych oczach 343

a zbio- | i tych | ważnie i publi-18.

>rane

orane

me

ezjl

I

me