IMGP61

Pierwodruk 1024 r. Przekład na podstawie tekstu zamieszczonego w: J. Tynianow, Archaisty i nowaiory, Leningrad 1920.

mFoW: ttav©.<JfeV

&§•'%%» -foJ** Ueva.oki' ".W-Wą

8W«X

Wiktorowi Szklowskiemu

Co to jest literatura?

Co to jest gatunek?

Każdy szanujący się podręcznik teorii literatury wychodzi od tych określeń. Teoria sztuki słowa uparcie współzawodniczy z matematyką w dążeniu do precyzji i wiarygodności statycznych określeń, zapominając, że matematyka opiera się na definicjach, a w teorii literatury definicje nie są tylko podstawą, lecz i wytworem stale modyfikowanym przez ewolucję faktu literackiego. A definicje stają się coraz trudniejsze. Istnieją w języku terminy „piśmiennictwo", „literatura”, „poezja” i zachodzi potrzeba ich utwierdzenia i przystosowania do wymagań tak szanującej definicje nauki.

Powstają trzy piętra: najniższe — piśmiennie- j two, najwyższe — poezja, średnie — literatura. > Dojść, czym one wszystkie się od siebie różnią, jest naprawdę trudno.

I dobrze jeszcze, jeśli pisze się po staremu, że piśmiennictwo to absolutnie wszystko, co w ogóle napisano, a poezja to myślenie obrazami. Dobrze, bo jest jasne z jednej strony, że poezja nie jest myśleniem, a z drugiej, że myślenie obrazami nie jest poezją.

Właściwie można by nie trudzić się precyzowa-