Lectio nona

LECTIONONA

•    Przymiotniki deklinacji I i II

•    Indicativus, infmitivus, imperativus czasownika sum, esse, fui - być

•    Podmiot i orzeczenie

Przymiotniki deki. II i I

Przvmiotniki mają szerokie zastosowanie w języku łacińskim, podobnie jak w polskim. Określają one bliżej rzeczownik. Przymiotnik w języku łacińskim podany jest w nom. sing. we wszystkich rodzajach, np.: longus, longa, longum (longus, -a, -uni) — długi, długa, długie; aeger, aegra, aegrum (aeger, -gra, -grum) — chory, -a. -e; latus, lata, latum (latus, -a, -um) — szeroki, -a, -e.

Przymiotnik uwzględnia więc trzy rodzaje:

zakończenie -us. -er (deki. II) rodzaj męski longus — długi

latus — szeroki aeger — chorv

O

niger — czarny

zakończenie -a (deki. I) rodzaj żeński    longa — długa

lata — szeroka aegra — chora ni gra — czarna

zakończenie -um (deki. II) rodzaj nijaki longum — długie

latum — szerokie aegrum — chore nigrum — czarne

Przymiotnik w języku łacińskim podobnie jak w polskim musi zgadzać się z rzeczownikiem, który określa, w liczbie, rodzaju i przypadku, np.:

musculus longus — mięsień długi fascia lata — powięź szeroka ligamentum transversum — więzadło poprzeczne

musculi longi — mięśnie długie fasciae latae — powięzie szerokie ligamenta transversa — więzadła poprzeczne

Przymiotnik w języku łacińskim stawia się po rzeczowniku.

Zestawienie odmiany przymiotników deki. U i I

Casus	Singularis			Pluralis
	masc.	(II) femin. (I)	neutr. (II)	masc. (II)	femin. (I)	neutr. (II) j
Nom.	bonus	bona	bon mii	boni	bonae	bona
Gen.	boni	bonae	boni	bonórum	bonarum	bonórum
Dat.	bono	bonae	bono	bonis	bonis	bonis
Acc.	bo mim bonam		bonum	bonos	bonas	bona
Abl.	bono	bona	bono	bonis	bonis	bonis
Voc.	bonę	bona	bonum	boni	bonae	bona

1