Obraz0039 2

3. NARZĘDZIA SKRAWAJĄCE DO OBRÓBKI WIÓROWEJ

3.1. Ogólna budowa narzędzi

Narzędzie skrawające składa się z dwóch głównych części składowych (rys. 3.1): części roboczej A narzędzia, obejmującej wszystkie elementy narzędzia związane z procesem skrawania, części chwytowej B narzędzia, służącej do ustalenia położenia i zamocowania narzędzia.

Poza tymi dwoma częściami o znaczeniu zasadniczym, w większości narzędzi występuje między nimi pośrednia część C - zwana częścią łączącą. Część łącząca nie odgrywa bezpośredniej roli ani w procesie skrawania, ani przy zamocowaniu narzędzia. Znaczenie jej może być:

a)    technologiczne, gdy chodzi o ułatwienie wykonania narzędzia; część łącząca jest wówczas krótka (rys. 3. lc) i nosi nazwę szyjki,

b)    funkcjonalne, polegające na odsunięciu części roboczej od części chwytowej (rys. 3.la, b, e, f).

W przypadku narzędzi nasadzanych (rys. 3.2) funkcję części chwytowej przejmuje wewnętrzna powierzchnia D otworu osadczego - zwana gniazdem.

Rozpatrując działanie części roboczej narzędzia, można wyodrębnić w niej z kolei dalsze elementy, spełniające określone zadania w procesie skrawania. Są to:

A! — część skrawająca, jest fragmentem narzędzia wykonującym główną pracę skrawania. W narzędziach jednoostrzowych część skrawająca jest zazwyczaj identyczna z częścią roboczą, pokrywając się jednocześnie z pojęciem ostrza narzędzia (rys. 3.la, b). W narzędziach wieloostrzowych część skrawająca odpowiada bądź głównej krawędzi skrawającej (rys. 3.1c, d, e), bądź części zdzierającej narzędzia (rys. 3.1f),

A₂ — część wykańczająca (zwana również gładzącą lub kalibrującą), odpowiada w większości przypadków pomocniczej krawędzi skrawającej (rys. 3.1c, d, e) lub w innych przypadkach ostatniemu fragmentowi narzędzia, w którym następuje ostateczne wykończenie powierzchni (rys. 3.1f),

A₃ - część prowadząca, której zadaniem jest ustalenie położenia narzędzia w stosunku do przedmiotu lub przyrządu obróbkowego. W niektórych przypad-