ObrazE209

aktywność lego enzymu. PIrogronian hamuje kUuuc. fi aklywnoSC dehydrogenazy plrogronianuwej zaś taje przywrócona dzlfkl uaunlydu grupy-foaforanowej (defoaforyUcja) przez fosfatazą

Szlaki blocynt*!

ramoty pokrewna

Wszystkie aminokwasy, puryny i pirymidyny, porfiryny, kwasy tłuszczowe oraz glukoza aa syntetyzowane w szlakach reakcji, które wykorzystują InlcrnulHIKIj' cykli) kwasu cytrynowego jako prakuraory.

Glikoliza 03)    Transport elektronów

Glukoneogeneza (J4>    I fosforylacja

Rozpad kwasów tłuszczowych (K2)    oksydacyjno (L2)

Synteza kwasów tłuszczowych (K3)    Metabolizm

aminokwasów (M2)

Znaszanie    Cykl kwasu cytrynowego, nazywany również cyklem kwasów trlkarbo-

kaylowych (TCA) lub cyklem Krebsa (od nazwiska Jego odkrywcy, w 1937 roku), utlenia pirogronian wytwarzany podczas gllkolltycznego rozkładania glukozy do CO; I H;Q. Cykl ten stanowi główne źródlo encr-gil wykorzystywane) do syntezy ATP, a takie powstają w nim prukursory dla wielu-szlaków biosyntez.

Umlajaoowienle Cykl kwasu cytrynowego działa w mUflcbondriod] eulpirlolów i w cy|o-zolu pnikjriotów. Dehydrogenaza burszlynlnnowa, jedyny enzymjjklu kwasu cytrynowego związany z błona, u eukariolów umieszczona jest iU wewnętrzne) błonie mllocliondrlalnel, a u prokariotów w błonie komórkowej.

Cykl    Cykl stanowi główny fragment trójetapowego procesu utleniania, do COi

cząsteczek organicznych uzyskiwanych z-pożywicnla, czemu towarzyszy wytwarzanie ATP.

Etap 1 — Utlenianie cząsteczek pokarmowych do acetylo-CoA Głównym iródlem energii jest glukozo, przekształcona podczas glikolizy (patrz temat J3) w_pJrogrpnion. Dehydrogenaza plrogroniąnowa (kompleks złożony z trzech enzymówi pięciu koenzymów) utlenia dalej pirogronian (wykorzystując NAD*,T3ory zostaje źreę}ukonumy-do NADII), wskutek czego powstaje acttylo-CoA ICO?. Ponieważ reakcja la obejmuje zarówno utlenianie pirogronianu, jak i odłączenie CO». proces nazwano dekarboksylacją_oksydacyjną.

Etap Z — Cykl kwasu cytrynowego

Cykl przeprowadza utlenianie grup acetvlowvch acetvln.r v,Ą do-GOi co uwalnia cztery pary elektronów, które zostają początkowo zmagazyno-wane W zredujśnttnnyrh prTennjtnikarh-alaklronów, fJADH i FADHj (rys. 1).

Cykl ma osiem etapów:

1. Tworzenie cytrynianu (6C) w nieodwracalnej reakcji kondensacji ace-tylo-CoA (2C) ze szczawlooctanem (4C), katalizowanej przez syntazf

cytrynlannwa.

katalizowanej przez akonltazf (hydratsza akonltanowa). W rzeczywistości jest to reakda dwustopniowa, w które) powstaje intermedia!, cis-akonilan. WlafinlŁod dt-aknnltami pochodzi nazwa enzymu. Utlenianie izocytrynjanu do g-ketoglnlarann IHC\ i CO] przczjlchy-drogenaze izocylrynianowa. Ten mitochoetdrialny-enzym współpracuje z NAD* redukowanym do NADH.

Utlenianie a-ketoglutaranu do bursztynylo-CoA (4C) i CO, przez kompleks dehydrogenazy u-ketoglutaranowel. Podobnie jak w przypadku dehydrogenazy pirogroninnowci. jest to kompleks złożony z trzech enzymów, wykorzystujący NAD* jako kofaktor Przcksztalcajile bursztynylo-CiiA w bursztynian (4C) przez ayiUctazę bursztynylo-CoA W reakcji tej energia uwalniana podczas rozerwą-nia wiqzanla w bprsztynyln-CnA jest .wykorzystywana do syntezy

WMP

ocotyto-CoA

0 II CHj-C-S-CoA	cocr i F* + Mo-c-ooa -i		coo-
COO- / 1 ' Ć-0 T m 000-	F* coo-	®	< 1 F*
	cytrynian		II-c-COO- I HO-C-H coer Izocytrynlan

ssczawiooctan

y

KADM

coo-

co,

MO-O-M

T

000' loblczan

coo-

I

CH,

a-kotogluloron |

W,

I l GOPłP, » OTP

Co*

yW >. Cykl kwasu cytrynowego (reskcla 1-6 opisano w lekścla)