przeciwmiazdzycowe (3)

Mechanizm

działania

Zastosowa

nie

Działanie

niepożądane

Preparaty i dawkowanie

Działanie

Zastosowa

nie

Ze względu na rozległe działania niepożądane nie jest obecnie praktycznie stosowany. Zresztą szczegółowe kontrolowane badania kliniczne nie potwierdziły korzystnego wpływu klofibratu na przebieg miażdżycy u ludzi. Obecnie na miejsce klofibratu wprowadzono leki działające podobnie, lecz bardziej skuteczne i o mniejszych działaniach niepożądanych -gemfibrozil, fenofibrat, bezafibrat i ciprofibrat. Wszystkie te leki są pochodnymi kwasu fibrynowego.

Leki te wzmagają przede wszystkim aktywność lipazy lipoproteinowej, co wzmaga katabolizm VLDL oraz LDL i prowadzi do obniżenia ich stężenia we krwi. Ponadto leki te zwiększają stężenie HDL we krwi poprzez zwiększenie ich syntezy.

• Pochodne kwasu fibrynowego są lekami z wyboru u pacjentów z hi-pertrójglicerydemią. Największą skuteczność uzyskuje się u pacjentów z III typem rodzinnej hiperlipoproteinemii.

▲ Leki z tej grupy są na ogół dobrze tolerowane, mogą powodować zaburzenia gastryczne, bardzo rzadko występuje rumień skóry, niekiedy wyłysienie, zaburzenia wzrostu, utrata masy ciała, impotencja, leuko-penia, niedokrwistość. Rzadkim, lecz niepokojącym objawem jest zapalenie mięśni, związane ze zwiększeniem aktywności osoczowej kinazy fosfokreatyninowej.

1.    Gevilon (Lipoz.il, Gemfibral) - gemfibrozil, tabletki powlekane 0,3 i 0,45 g; stosuje sie doustnie 2 tabl. raz dziennie.

2.    Grofibrat (Fenoratio 100, -retard, Lipanthyl, -200 M, -267 M) - fenofibrat, kapsułki 0,1 i 0,2 g; stosuje się doustnie co 8 godz. I kaps.

3.    Bezamidin (Bezalip) - bezafibrat; tabletki powlekane 0,2 i 0,4 g; stosuje się doustnie co 8 godz. I tabl.

4.    Lipo-Mcrz, -Retard - etofibrat, kapsułki 0,3 i 0,5 g; stosuje się doustnie co 8 godz. 1 kaps.

5.    Lipanor - ciprofibrat; kapsułki 0,1; stosuje się 1 raz dziennie 1 kapsułkę.

29.6. Probukol

Probukol jest syntetycznym antyoksydantem o budowie chemicznej zbliżonej do hydroksytoluenu, który wybiórczo hamuje biosyntezę bogatych w cholesterol frakcji lipoprotein. Zmniejsza on stężenie cholesterolu we frakcji LDL i HDL. Ponadto wywiera działanie antyoksydacyjne, zapobiegające powstawaniu zmian miażdżycowych w ścianach naczyń.

• Jako środek obniżający stężenie LDL probukol jest mniej skuteczny od lowaslatyny, kwasu nikotynowego i żywic jonowymiennych, dlatego też stosuje się go zawsze w terapii skojarzonej, tzn. z żywicami jonowymiennymi czy inhibitorami biosyntezy cholesterolu.

A Probukol jest na ogół dobrze tolerowany. Najczęściej wywołuje zaburzenia gastryczne (u ok. 10% leczonych). Nie powinien być podawany pacjentom ze świeżym uszkodzeniem mięśnia sercowego lub obrazem ekg wskazującym na nadwrażliwość komór.

Pmbucol - probukol, tabletki 0,25 g; stosuje się go u dorosłych doustnie w dawce 0,25-0,5 g co 12 godz. w czasie porannego i wieczornego posiłku.

29.7. Kwas nikotynowy

Ponieważ VLDL jest najsilniej działającą aterogennie frakcją lipoprotcin

-    zahamowanie jej biosyntezy wywiera działanie przeciwmiażdżycowe. Takie działanie wywiera kwas nikotynowy i jego pochodne.

Amid kwasu nikotynowego spełnia rolę witaminy PP. Natomiast sam kwas nikotynowy w dużych dawkach zmniejsza stężenie triójglicerydów i VLDL. Po dłuższym leczeniu obserwowano nawet regresję zmian miażdżycowych.

A Kwas nikotynowy wywiera działanie naczyniorozszerzającc (zaczerwienienie skóry, a nawet podciśnienie ortostatyczne). Można temu częściowo zapobiec przez podanie 30 min wcześniej kwasu acetylosalicylowego. W czasie podawania kwasu nikotynowego mogą wystąpić zaburzenia żołądkowo-jelitowe, nawet do owrzodzeń żołądka włącznie. Zmniejsza się tolerancja na glukozę, co u wielu pacjentów prowadzi do hiperglikemii. Może wystąpić zwiększenie stężenia kwasu moczowego we krwi z napadami dny moczanowej. Kwas nikotynowy nie powinien być w zasadzie stosowany u kobiet w ciąży.

Z pochodnych kwasu nikotynowego w leczeniu stanów hipercholeste-rolemii i hipertrójglicerydemii stosuje się m.in. nikofuranozę.

1.    Niacyn - kwas nikotynowy, tabletki 0,05 i 0,1 g; stosuje się doustnie w dawce dobowej 1,5-4,0 g w 3 pojedynczych dawkach.

2.    Cardilan - nikofuranoza, drażetki 0,25 g; stosuje się doustnie 4 razy dziennie 0,25-0,5 g. Acypimoks

Analog kwasu nikotynowego zmniejszający stężenie trójglicerydów i cholesterolu w osoczu i w następstwie powoduje obniżenie poziomu VLDL i LDL. Mechanizm jego działania jest podobny do kwasu nikotynowego

-    wpływ na lipazę lipoprotcinową. Zwiększa stężenie HDL i hamuje uwalnianie FFA z tkanki tłuszczowej. Działa 20-krotnic silniej niż kwas nikotynowy i w przeciwieństwie do niego nie pogarsza tolerancji glukozy i nie zwiększa stężenia kwasu moczowego.

• Jest on stosowany we wszystkich typach hiperlipoproteinemii z wyjątkiem typu I.

Działania

niepożądane

Preparat i dawkowanie

Działanie

Działanie

niepożądane

Preparaty I dawkowanie

Zastosowa

nie

553