schematy 1

3.6.9. Schematy graficzne

Karty pracy. Część 3.

K. 15, 18, 20 - ilustrowanie dodawania i odejmowania na grafie strzałkowym W procesie przechodzenia od myślenia konkretnego do myślenia abstrakcyjnego znaczącą rolę odgrywają schematy graficzne. Stanowią one pośredni etap między tymi dwoma rodzajami rozumowania.

W przechodzeniu od konkretu do abstrakcji można wyróżnić cztery etapy, które przedstawiamy na przykładzie następującego zadania:

Mama kupiła 3 banany i 2 pomarańcze. Ile owoców kupiła mama?

Etap 1.: Działania na materiale konkretnym.

Uczniowie faktycznie układają na stoliku banany i pomarańcze, przeliczają i podają odpowiedź.

Etap 2.: Materiał konkretny zastępujemy rysunkami owoców.

Uczniowie układają rysunki: [bj [IT] [jb] [pj [F] przeliczają je.

Etap 3.: Zamiast konkretów, obrazków wprowadzamy umowne znaki: kropki, kółka, kreski itp. Przedstawiamy treść zadania na schemacie graficznym, np.

z-, ^    ' 5 owoców

—    2 pomarańcze

3 banany

Na schematach graficznych pomijane są cechy gatunkowe konkretów, o których mowa w zadaniu, a eksponowane to, co w zadaniu istotne: liczba bananów, liczba pomarańczy.

Etap 4.: Na tym etapie operujemy już tylko liczbami. Treść zadania przedstawiamy w postaci formuły arytmetycznej: 3 + 2 = 5.

Do najczęściej stosowanych schematów graficznych w nauczaniu początkowym matematyki zaliczamy grafy strzałkowe, których celem jest między innymi uwypuklenie związków między działaniami wzajemnie odwrotnymi.