skanuj0003

Pozytywizm

sformułować teorię optymistyczną, w myśl której możliwe będzie zorganizowanie takiego społeczeństwa, które w szybkim tempie odrobi straty dzielące go od społeczeństw lepiej rozwiniętych, f...]

Wzorzec osobowy postulowany przez publicystykę pozytywistyczną to [...J [człowiek, który! „odrzuca współprace z zaborcą i nic poczuwa się do lojalizmu wobec niego, ale przez patriotyzm rozumie działalność użyteczną dla narodu, a taką może być jedynie działalność wykorzystująca te legalne możliwości, jakie zaborca pozostawił

Tomas/ Was 11|

Nad całym światem żyjącym, a najwyraźniej nad ucywilizowaną ludzkością, unoszą się trzy cele jak gwiazdy wskazujące kierunek pochodu: ..szczęście, doskonałość, użyteczność". Każdy więc naród [...J musi się starać o to. ażeby był coraz szczęśliwszy, doskonalszy i użyteczniejszy.

Naród jest tym szczęśliwszy, im więcej jest jednostek zadowolonych

Naród jest tym doskonalszy, im więcej posiada organów działających w harmonii.

Naród jest tym użyteczniejszy, im bardziej pracami swymi przyczynia sic do szczęścia i doskonałości jednostek, któro go składają, tudzież do szczęścia i doskonałości innych narodów. f...|

Człowiek mimo woli zapytuje, czy my jesteśmy narodem zdolnym tworzyć coś dla cyw ilizacji. czy tylko zdolnym niedokładnie przyjmować wytwory obce?... Brak samodzielności jest u nas tak straszny, a instynkt naśladownictwa lak rozwinięty, że nasze klasy inteligentne żywią sic wedle diety cudzoziemskiej, budują cudzoziemskie pałacyki, używają cudzoziemskich sprzętów, ubierają się według obcej mody i mówią obcym językiem.

I...J Proszę mi tylko powiedzieć, co my. Polacy, robimy dziś samodzielnie dla logiki, matematyki. mechaniki i astronomii, fizyki, chemii, biologii, psychologii, socjologii, a wreszcie dla filozofii i teologii?... Co robimy dla technologii mechanicznej i chemicznej?... Gdzie są polskie systemy tych nauk, bo jakkolwiek nauka jest najbardziej kosmopolityczną, niemniej każdy naród wyciska na niej swoje piętno. I...J

W rezultacie pamiętajmy, że główne źródło wynarodowienia nie leży zewnątrz, ale - w' nas samych. [...J

Bolsstow Pni<. I iSl

Przez ćwierć wieku po upadku pow stania styczniowego dominowała w Polsce praca organiczna. I dawała niemałe efekty. Czy w tym nurcie pracy dla społeczeństwa całkiem zabrakło czynnika niepodległościowego i motywacji narodowej? Nie. Trzeba powiedzieć wyraźnie, że organic/nikowcy byli w swej masie takimi samymi rewolucjonistami, jak powstańcy. Oni też mówili „nie zaborcom i w iedzieli, że grożą im surowe kary za działalność jednoznacznie pokojową. W Wielkopolsce czy na Śląsku budowano solidarność narodową przeciw Prusakom, walczono - nieraz heroicznie - o prawo do wiary, o polskość splecioną nierozerwalnie z katolicyzmem. Za uczenie się historii Polski na tajnych kompletach, za pacierz odmawiany po polsku¹ groziło pobicie lub więzienie. (...]

Tadeusz łxrpkowski |8|

Zaproponuj kilka określeń bliskoznacznych pojęt ia organiczna (niekoniecznie jed-nowy razowych).

Wyjaśnij, jak rozumiesz słowa Aleksandra Świętochowskiego: „To, co skonało, oddajmy grobom, pilnujmy tego, co się dopiero rodzi".

Co sądzisz o aktualności idei pracy organicznej? Czy hasło to ma czysto historyczną, czy też ponadczasową wartość?

Samodzielność i niepodległość to pojęcia bliskoznaczne, ale nic tożsame. Jak pozytywiści wyobrażali sobie samodzielność narodu w warunkach braku niepodległości?

Wyjaśnij, jak rozumiesz ostatnie zdanie zamieszczonego powyżej fragmentu tekstu Bolesława Prusa.

	y' ^U>	li
	jm fi	V ^r #c Ul

AJTj

Pr/ędzalniu w fabryce w Żyrardowie, drzeworyt / \i\ wieku