SCAN0007

Pozwala to łatwo dostrzec, że „miękkość” wymowy jom w dwojaki sposób oznaczona w pisaniu, a mianowicie znakiem diakrytycznym lub samogłoską „i”.

Z kolei przejście do analizy słuchowo - wzrokowej kilku przykładów doprowadzi do zaobserwowania prawidłowo,u i że:

-    zmiękczenia przez „kreskę” (ś, ć, ń, ź, dź) występują przed spółgłoskami, na początku i w środku wyrazu, a także im końcu wyrazu.

-    miękkość spółgłosek zaznaczona jest samogłoską „i” (si. 1i ni, zi, dzi) przed samogłoskami; jednej głosce w zapisie od powiadają dwie litery.

Poza tym nieodzowne jest zwrócenie uwagi na inny rodzili zmiękczenia, kiedy „i” występuje równocześnie jako zmiękc/r nie i samogłoska sylabotwórcza (zima, cicho, sito itp.). Wyi.i zów z tego typu zmiękczeniami nie jest wiele i na ogół spi u wiają mniej trudności w pisaniu.

Dla utrwalania zasad pisowni zmiękczeń i opanowania umie jętności czytania i pisania wyrazów nowych, stosować trzebn ćwiczenia oparte na zasadzie morfologicznej, tj. wyjaśniające1 poprawną pisownię odmian wyrazów, poprzez przekształcanie ich form podstawowych.

Po poznaniu zasad pisowni wyrazów z miękkimi spółglo skami należy stosować (jak w każdym materiale ortografie/ nym) szereg ćwiczeń utrwalających ich pisownię, prowadząc ilu wytworzenia prawidłowych skojarzeń słuchowo - wzrokowo ruchowych, a co za tym idzie nawyków poprawnego pisania.

Zestawy wyrazów, przykłady:

ci - babcia, ciastko, ciocia, cielą, pociąg, cieplarnia, cień, ciemno, ciepło, kociak, Maciek, Miecio, wycieczka ni - Hania, Henio, piekarnia, czytelnia, niebo, niebieski, pustynia, leniuch, latarnia, Gdynia

v/ - Kasia, Zosia, Jasio, mamusia, sąsiad, siedem, jesień, siostra, osioł, nasiona, siano,

::i - Kazio, ziarno, ziemia, bazie, gałęzie, ziemniak, zięba, jezioro, koziołek, zioła,

di- dziadek, Madzia, Jadzia, dzień, dzieci, dziewczynka, dzięcioł, łodzie, tydzień, łabędzie, dziób, dziupla, dziura, Tadzio.

Zmiękczenia spółgłosek przez znak diakrytyczny na początku i w środku wyrazu.

ć - ćma, boćki, ćwiczenie, ćwierka, ń - kaczeńce, słońce, bańka, pomarańcze, pończochy, ś - Adaś, śliwka, śniadanie, Baśka, świeci, czereśnia, świetlica, wiśnia, śnieg, świerk, ślimak, środa, maślanka, świnka, świeczka, śpiewa, śpi, ź - źrebak, źle, woźny, koźlę, kuźnia, źródło, późno, dź -dźwig, dźwignia, dźwięk, niedźwiedź, Jadźka.

Zmiękczenia spółgłosek przez znak diakrytyczny na końcu wyrazu:

\ jesień,

ć - nić, zaglądać, pamięć, pięć, zapalić, ń - koń, słoń, leń, jeleń, cień, uczeń, ogień, j> ś - tatuś, Jaś, Staś, Michaś, miś, wieś, proś, ź - gałąź

dź - łódź. Łódź, śledź,

ść - kość, iść, liść, maść, sześć, ość, gość, jeść.

201