s

nerek na tym etapie pozostawali pod kontrolą jednego lekarza, co umożliwia wykrycie mało znaczących objawów pogarszania się stanu zdrowia lub wskazujących na postęp niewydolności nerek.

CZWARTY OKRES przewlekłej niewydolności nerek to niewydolność schyłkowa, w której klirens nerkowy spada poniżej 5%, tj. wynosi około 5 ml/min lub mniej. Klinicznie jest to zaawansowana mocznica, w której stan chorego może być ciężki, a dolegliwości dotyczyć serca (mocznicowe zapalenie osierdzia), naczyń krwionośnych (krwawienia z przewodu pokarmowego), układu nerwowego (senność, zmęczenie, drżenia mięśniowe, śpiączka mocznicowa), układu kostnego (osteoporoza). Ograniczenia dietetyczne są już znaczne - dotyczą ilości spożywanych białek, jonów, płynów. Pacjenci wymagają opieki, są przywiązani do łóżka. Leki już nie wystarczają. Jedynym dla nich ratunkiem pozostaje dializa.

Zasady diety

Sposób odżywiania zależy od stopnia upośledzenia czynności nerek i dlatego dieta jest ustalana przez lekarza indywidualnie dla każdego pacjenta. Dieta powinna zawierać normalną ilość kalorii, tj. około 2000-2500 kcal/dobę. Podstawą diety w przewlekłej niewydolności nerek jest ograniczenie po-il.iży białka. Białko podaje się w zależności od stopnia niewydolności nerek: od 1,0 g do 0,6 g na kilogram masy ciała na dobę lub nawet mniej. Powinno być to białko wysokowartościowe (mięso, sery twarogowe, białko jaj). Ilość tłuszczów nie ulega ograniczeniu pod warunkiem, że będą one lekko-\lrawne (nienasycone). Zaleca się tłuszcze pochodzenia roślinnego: olej słonecznikowy, sojowy lub arachidowy, oliwę z oliwek. Należy także ograniczyć - lub nawet wykluczyć - pokarmy zawierające dużo fosforu (mleko, sery, żółtka jaj, rośliny strączkowe, podroby, ryby czy kakao).

Może zaistnieć potrzeba ograniczania pokarmów bogatych w potas. Ilość soli kuchennej zależy m.in. od stopnia niewydolności nerek, obecności obrzęków, nadciśnienia, i jest ustalana indywidualnie przez lekarza. Podobnie lekarz ustala dopuszczalną ilość płynów - kontrolę picia płynów bardzo ułatwia codzienne ważenie.

Sposoby przyrządzania potraw

Potrawy sporządza się metodą gotowania, duszenia, pieczenia w pergaminie lub w folii aluminiowej, lub też smaży bez tłuszczu. Potrawy nie podprawia się zasmażką lecz zawiesinami

25