0000001(2)

natomiast podsunąć mu właściwą nazwę, w lot powtarza i potwierdza zgodność potakującym ruchem głowy lub słowem „tak!¹¹.

Niezależnie od tego, iż korowy ośrodek mowy ruchowy posiada połączenia z ośrodkami korowymi dla mięśni warg, języka, gardzieli i krtani, korowy zaś ośrodek mowy czuciowy z okolicą słuchową kory, oba te ośrodki rozporządzają poza tym włóknami kojarzeniowymi; włókna te łączą wymienione ośrodki ze sobą, a nadto z rożnymi polami kory płatów czołowych, z korą zakrętu kątowego, którego zniszczenie powoduje niemożność czytania (alexia)„ czyli tzw. ślepotę słowną, wreszcie z ośrodkami dla mięśni ręki i palców w lewym zakręcie środkowym przednim, gdzie umiejscawia się ośrodek pisania (agrafia w razie jego zniszczenia). W łókna kojarzeniowe, które warunkują zachowanie mowy wewnętrznej, biegną przez korę mózgową, natomiast włókna, umożliwiające mow^rę zewnętrzną, zdążają przez istotę białą. W zależności od umiejscowienia się uszkodzenia odróżniano afazję: a) korową — ruchową i czuciową (aphasia corticalis— motorka et sensorica) , b) podkorową — mchową i czuciową (aphasia subcorticalis — motońca et sensorica) i c) transkor-tykalną - ruchową i czuciową (aphasia transcorticalis — motońca et sensorica). Jednakże ponieważ ogniska tkwiące w korze mózgowej przechodzą zazwyczaj częściowo i na istotę białą, odpowiedniejsza aniżeli wymieniona terminologia klasyfikacyjna wydaje się inna, oparta na rodzaju niemoty, a nic na jej podłożu anatomicznym (R. Brun). W tym zrozumieniu ustalono następujące postacie afazji¹.

I.    Czysta a f a z j a r u cli o w a, odpow jadająca podkorowej afazji ruchowej: mowa wewnętrzna jest zachowana, tak samo rozumienie wyrazów oraz czytanie i pisanie, natomiast zniesiona lub bardzo ograniczona jest mowa spontaniczna lub powtarzanie, a w-ięc składniki mowy ekspresyjnej; anatomicznie — rozległe ogniska w istocie białej tylnego odcinka F₃ i operculum.

-• A f a z j a B r o c a, czyli całkowita afazja ruchowa, odpowiadająca korowej afazji ruchowej: rozumienie wyrazów jest zachowane, mowa spontaniczna zniesiona, w cięższych przypadkach brak wszelkiej mowy na skutek apraksji mięśni mowy; aleksja, agrafia, nieraz ru-chowa amu-zja; anatomicznie — ognisko w nóżce F₃, wraz z pars triangułaris oraz pars opercularis; zaburzenia mowy przeważnie trwałe;

J.    L i c h t h e i m o w s k a postać afazji ruch o w e j, odpowiadająca transkortykalncj afazji ruchowej: mowa spontaniczna oraz zdolność do pisania dowolnego są zniesione przy zachowanej możliwości przepisywania oraz pisania pod dyktando; anatomicznie chodzi o rozlane sprawy korowe, które izolują ośrodek ruchowy mowy od reszt\ korv.

Postać czysta

niemoty

ruchowej

Niemota Br o ca

Postać

Lichtheima

niemoty

ruchowej

201

1

Opierani się tu, między innymi, na podziale przytoczonym przez Rudolfa Bruna (Gehrin. Handbuch der inneren Medizin, B. V. T. 1. Neurologie. Springer Yerlag 19535.