0000081(5)

bów), porażenie mięśni skrzydłowych (niemożność wysuwania żuchwy ku przodowi, utrudnione żucie), porażenie mięśni języka (język pozostaje nieruchomy w jamie ustnej lub utrudnione jest jego wysuwanie ku przodowi i do boków). W ten sposób przyjmowanie pokarmów staje się coraz to trudniejsze, wreszcie zupełnie niemożliwe; pokarmy wypadają 7. na wpół otwartych ust, płynne przedostają się do jamy nosowej lub wyciekają z ust, stale wpadają do krtani; żucie jest niemożliwe, pokarmy zalegają pomiędzy policzkami a zębami, porażony język nie jest w stanie ich przesuwać ku przodowi pomiędzy zęby. Chory z porażeniem rzekomoopuszkowym ma charakterystyczny wyraz twarzy: powieki są rozwarte, usta na wpół otwarte, ślina cieknie, twarz jest zastygła, przypominając twarz parkinsoników; często bez żadnego powodu lub przy najmniejszym poruszeniu występuje przymusowy śmiech lub płacz. Poza przymusowym śmiechem lub płaczem (ryc. 144 i 145), które uważać należy za objawy odhamowania, spostrzega się inne oznaki tego rodzaju, a mianowicie: odruch żucia Oppenheima (dotknięcie warg lub języka wywołuje ruchy żucia); odruch z podniebienia twardego Lachra i Henne-berga (dotknięcie podniebienia twardego powoduje skurcz mięśnia okrężnego ust z obniżeniem wargi górnej); odruch policzkowy Toulouse"a i Yurpasa (podrażnienie górnej wargi wywołuje wydęcie obu warg). W porażeniach rzekomoopuszkowych odruch żuchwowy jest wzmożony, nadto spostrzega się bardzo wyrażony tzw. zespół podbródkowy Fłataua (odruch rogówkowo-podbródkowy, nosowo-podbródkowy i dloniowo-pod-bródkowy). W układzie nerwowym stwierdza się bądź to obustronny niedowład połowiczy, bądź to, częściej, obustronne, o różnym nasileniu objawy piramidowe patologiczne i często inwersję odruchu Rossolimo (prostowanie palców stopy zamiast zgięcia, Wł. Sterling).

Stan zatokowy mózgu

(Status lacunaris cerebri)

Jest to zespól chorobowy, opisany po raz pierw^rszy przez francuskiego neurologa Pierre-Marie pod nazwą „Yetat lacunaire du cerueau” lub „lacunes de dćsintegrali on ceróbrale". Zespół ten powstaje na tle stwardnienia tętnic u ludzi starych na skutek licznych, drobnych, często niepo-strzeżonych udarów, tzw. mikroudarów mózgu, przebiegających zwykle bez utraty przytomności lub z nieznacznym chwilowym zamroczeniem oraz zawrotami głowy. Podłożem anatomicznym tego stanu są liczne ubytki w istocie białej półkul mózgowych śród- i międzymózgowia w postaci drobnych, wielkości ziarnka prosa, blisko siebie usianych, okrągłych lub nieregularnych jamek, w środku których tkwi zmieniona stwardnie-niowo lub zapalnie tętniczka o zwężonym świetle.

Chorzy dotknięci stanem zatokowym mózgu mają znamienny wygląd, przypominający parkinsoników; chodzą drobnymi kroczkami, nic odcią-

31 — Diagnostyka chorób 481