0064

Bogdan Rączkowski - BHP w praktyce Rozdział 3

Oświetlenie awaryjne - stosowane w pomieszczeniach i miejscach pracy, w których w razie awarii oświetlenia podstawowego mogą wystąpić zagrożenia dla zdrowia lub życia pracowników. W takich przypadkach budynek należy zasilać co najmniej z dwóch niezależnych, samoczynnie załączających się źródeł energii oraz wyposażać w samoczynnie załączające się oświetlenie awaryjne. W budynku wysokościowym jednym ze źródeł zasilania powinien być agregat prądotwórczy.

Oświetlenie awaryjne należy stosować w:

-    pomieszczeniach produkcyjnych, magazynowych oraz przeznaczonych na pobyt ludzi, w których poruszanie się ludzi w ciemnościach może spowodować wybuch, pożar lub inne zagrożenie dla życia lub zdrowia, a także mających powierzchnię użytkową ponad 2000 m²,

-    budynkach użyteczności publicznej (wysokich i wysokościowych, kinach, teatrach, filharmoniach, muzeach, szpitalach),

-    częściach budynków użyteczności publicznej, obejmujących:

a)    sale sportowe i widowiskowe z widowniami na ponad 300 osób,

b)    sale wystawowe, lokale rozrywkowe i sale konsumpcyjne o powierzchni ponad 500 m²,

c)    sale zebrań i audytoria o 300 i więcej miejscach,

d)    pomieszczenia handlowe o powierzchni ponad 2000 m²,

e)    bankowe sale operacyjne o powierzchni ponad 300 m² oraz skarbce,

f)    pasażerskie dworce o powierzchni ponad 1000 m^z,

-    budynkach zamieszkania zbiorowego, przeznaczonych dla więcej niż 200 osób,

-    pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi oraz na drogach komunikacji wewnętrznej, oświetlonych wyłącznie światłem sztucznym,

-    garażach oświetlonych wyłącznie światłem sztucznym o powierzchni powyżej 1000 m²,

-    innych budynkach i pomieszczeniach (niewymienionych wyżej), w których nawet krótkotrwałe wyłączenie oświetlenia podstawowego może spowodować zagrożenie dla zdrowia lub życia pracowników.

Oświetlenie awaryjne dzielimy na:

•    bezpieczeństwa - rodzaj oświetlenia awaryjnego umożliwiający bezpieczne dokończenie lub kontynuację wykonywanych czynności,

•    ewakuacyjne - umożliwiające łatwe i pewne wyjście z budynku w czasie zaniku oświetlenia podstawowego. Należy także stosować podświetlane znaki wskazujące kierunki ewakuacji,

•    przeszkodowe - stosowane w pomieszczeniu, które jest użytkowane przy zgaszonym oświetleniu podstawowym, zasilane napięciem bezpiecznym, służące uwidocznieniu przeszkód wynikających z układu budynku, drogi komunikacyjnej łub sposobu ich użytkowania.

WAŻNE: Oświetlenie sztuczne połączonych ze sobą pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi oraz do ruchu ogólnego (komunikacji) nie powinno wykazywać różnic natężenia wywołujących olśnienie przy przejściu między tymi pomieszczeniami [§ 59 ust 3 Q 053j.

Stosunek wartości średnich natężenia oświetlenia w pomieszczeniach sąsiadujących ze sobą, przez które odbywa się komunikacja wewnętrzna, nie powinien być większy niż 5:1.

Przy wyjściu z pomieszczeń, w których ze względów technologicznych praca jest wykonywana w ciemności (np. ciemnie optyczne), powinny być zapewnione warunki umożliwiające stopniową adaptację wzroku.

WENTYLACJA POMIESZCZEŃ PRACY

We wszystkich pomieszczeniach pracy należy zapewnić wentylację, czyli wymianę powietrza w pomieszczeniu lub jego części mającą na celu usunięcie powietrza zużytego i zanieczyszczonego i wprowadzenie powietrza zewnętrznego. Dokonuje się tego poprzez wentylację naturalną lub/i mechaniczną. Wentylację mechaniczną lub grawitacyjną należy zapewnić:

-    w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi,

-    w pomieszczeniach bez otwieranych okien, a także

-    w innych pomieszczeniach, w których ze względów zdrowotnych, technologicznych lub bezpieczeństwa konieczne jest zapewnienie wymiany powietrza.

W pomieszczeniach budynków użyteczności publicznej i produkcyjnych, których przeznaczenie wiąże się z ich okresowym użytkowaniem, instalacja wentylacji mechanicznej powinna zapewniać możliwość ograniczenia intensywności działania lub jej wyłączenia poza okresem użytkowania pomieszczeń, z zachowaniem warunku normalnej pracy przez co najmniej jedną godzinę przed i po ich użytkowaniu. W tych pomieszczeniach, w przypadku występowania źródeł zanieczyszczeń szkodliwych dla zdrowia lub źródeł pary wodnej, należy zapewnić stałą, co najmniej półkrotną wymianę powietrza w okresie przerw w ich wykorzystywaniu, przyjmując do obliczania wentylowanej kubatury nominalną wysokość pomieszczeń, lecz nie większą niż 4 m, lub zapewnić okresową wymianę powietrza sterowaną poziomem stężenia zanieczyszczeń [Q 053].

129