0158

Całkując to wyrażenie w granicach stężeń ci i c₂, odpowiadającym odległościom x_t i x₂ od osi obrotu, otrzymuje się

RT In cjci

M — -=:-

2(1- Vp) u²(x._i-x₁f

Wyrażenie to jest podstawą drugiej metody wyznaczania mas cząsteczkowych zwaną metodą równowagi sedymentacyjnej. Metoda ta nie wymaga wyznaczania współczynnika dyfuzji D w oddzielnym eksperymencie.

Istotną częścią ultrawirówki jest rotor o promieniu kilku cm, wirujący z prędkością do ok. 1000 obrotów na sekundę (ryc. 8.12).

Ryc. 8.12. Schemat rotora ultrawirówki analitycznej.

W rotorze tym osadzona jest kuweta zawierająca w swej części sektorowej (kształtu wycinka koła o środku zgodnym ze środkiem rotora) badany roztwór. Specjalny układ optyczny pozwala na śledzenie i rejestrowanie zmian stężenia w poszczególnych częściach kuwety podczas ultrawirowania.

8.2.3. Optyczne metody badania makrocząsteczek

Rozpraszanie światła. Roztwory makrocząsteczek jako roztwory koloidowe wykazują zjawisko rozpraszania światła, znane od dawna jako tzw. efekt Tyndalla.

Na skutek tego, natężenie światła / przechodzącego przez warstwę roztworu o gru-

Ryc. 8.13. Rozpraszanie światła przez makrocząsteczkę.

165