0269

Tabela 14.2.

Ciśnienia cząstkowe gazów oddechowych w powietrzu atmosferycznym, w pęcherzykach płucnych, w gazie wydychanym, w krwi żylnej i tętniczej

Rodzaj	Powietrze		Pęcherzyki		Gaz		Krew		Krew
gazu	atmosfer.		płucne		wydychany		żylna		tętnicza
	kPa	mm Hg	kPa	mm Hg	kPa	mm Hg	kPa	mm Hg	kPa	mm Hg
o2	21	158	13,3	100	15,4	116	5,3	40	12,6	95
co,	0,04	0,3	5,3	40	4,3	32	6,1	46	5,3	40
n2	79,4	596	76,4	573	75,3	565	76,4	573	76,4	573
h2o	0,76	5,7	6,3	47	6,3	47	6,3	47	6,3	47

płucach i krwi pozwala uzasadnić kierunek dyfuzji tych gazów. Kierunki wymiany gazowej, uwarunkowanej różnicą ciśnień cząstkowych, przedstawia schematycznie ryc. 14.7.

a    0₂    b    C0₂

Ryc. 14.7. Schemat mechanizmu wymiany gazowej. Liczby oznaczają ciśnienia cząstkowe odpowiednio 0₂ i CO_a w mm Hg; a — wymiana 0₂; b — wymiana C0₂.

Szybkość dyfuzji gazów zależy od różnych czynników. Prawo dyfuzji Ficka (5.8) dla dyfundujących objętości można przedstawić wzorem

14.11

14.12

dr    d.v

Natomiast z prawa Hcnry'cgo 14.10 wynika, że

dc = Ci Co = a • (pi—p.£

przy czym c_x jest stężeniem rozpuszczonego gazu przy ciśnieniu cząstkowym p_{, a c₂ odpowiednio p₂. Po podstawieniu 14.12 do 14.11 otrzymuje się

~_dy = ps(j>i-pJ

Współczynnik P = D/dx wyraża przepuszczalność błon pęcherzykowych i naczyń włosowatych dla danego gazu, nosi też nazwę zdolności dyfuzyjnej płuc lub współczynnika transferu.

Szybkość dyfuzji jest więc dla danego gazu proporcjonalna do różnicy ciśnień cząstkowych gazu w pęcherzykach i krwi. Na tę różnicę ciśnień w dużym stopniu wpływa natężenie przepływu krwi. Krew zabierając np. rozpuszczony tlen nie dopuszcza do wyrównania

276