070 4

I lontu ( )<:lo|i|>«

Im |i l,< > 11 > 11111K, k y 1111 ■ /;n hodzące pumięd/y obyu aU l.mu publicznością a pan ,i\\i ni władzą należy określić jako ol)S/.ai komunii .u p publicznej. Jej en Iii K»m-.lyllllyWiki |esl przedmiot debaty, która może odbywać się już na poziouili komunikacji interpersonalnej, w której uc/,eslnie/;| przynajmniej dwie osoby () tym, e/y taka forma komunikacji jest* komunikacji! publiczną, decyduj pr/edmiol rozmowy uwzględnienie w niej zagadnień poruszających próbie malykę interesu publicznego. Jeśli debata publiczna ze względu na liczbę n i uczestników nie może odbywać się w sposób bezpośredni i jest zapośrednic/onii przez środki masowego przekazu, to mamy do czynienia z komunikacją masową Wszystkie szczeble administracji publicznej współpracują z mediami i jedno czcśnie monitorują nadawane i publikowane przez nie przekazy. Ich funkcjo nowanie jest więc nieodłącznym czynnikiem wpływającym na administrm p, publiczną, a jednocześnie w wielu przypadkach jest zależne od władz rządowych i samorządowych. Wzajemne powiązania są bardzo ścisłe i istotne dla efektów działania obu stron. Najważniejszym i ostatecznym odbiorcą informacji wypl\ wających z administracji publicznej oraz źródłem informacji doń dopływającej — o czym zapominają często urzędnicy biur prasowych — jest jednak obywał* I a nie media.

W komunikacyjnym wymiarze działania administracji publicznej mieści się także pul&cijjtlgtions (PR), termin, który nie ma dobrego tłumaczenia na język polski. Propozycja Tomasza Gobana-Klasa zawarta w tytule jego książki „Publ n Relations — promocja reputacji” jest bowiem zawężeniem działalności, jaka skla da się na PR. S. Black, długoletni praktyk w tej dziedzinie w Wielkiej Brytami ujął to zjawisko jako „zaplanowane i celowe wysiłki w celu stworzenia i utr/\ mania dobrych stosunków i wzajemnego zrozumienia pomiędzy organizac ją i jej otoczeniem” (Black, 1992, s. 14). Druga popularna definicja PR mówi, i/ jest to „funkcja zarządzania, która nawiązuje i podtrzymuje wzajemnie korzystni' stosunki między instytucją oraz grupami (publics), od których zależy jej sukces lub klęska” (Goban-Klas, 1996, s. 22). Obie definicje można zastosować także do sektora publicznego czy organizacji non-profit. Wskazują one na wagę la k ich działań, jak utrzymywanie harmonii z otoczeniem oraz budowa pozytywnego wizerunku organizacji lub instytucji. PR ma także swój wymiar wewnętrzny i oznacza tworzenie warunków skutecznej komunikacji wewnętrznej w danej instytucji. Public relations można postrzegać również jako proces legitymiza cji różnorodnych interesów przez ich publiczne przedstawienie i wywołanie dyskusji na ich temat. Formy typowe dla PR wykorzystuje się do celów integrowania społeczeństwa, budowania mostów nad barierami języka między elitą a zwykłymi obywatelami, tłumaczenia i wyjaśnienia procesów politycznych (Wiek, 1996, s. 76). W języku niemieckim angielskiemu określeniu PR odpo wiada termin Óffentlichkeitsarbeit — „praca publiczna”, który stosuje się do scharakteryzowania działalności komórek prasowych, zajmujących się infoi liiacją i promocją m.in. w organizacjach non-profit.

Terminy Ic w odniesieniu do administracji publicznej są nieostre. Problem i. u ujawnia się, gdy do rozważań wprowadzimy jeszcze jedną lormę konni mkowania, typową dla administracji publicznej, jaką jest polityka informacyjna. W ujęciu B. Michalskiego polityka informacyjna to informowanie prasy, u-plikowanie jej i kształtowanie systemu prawnego związanego z mediami (Michalski, 1994). Aby zakres działań składający się na politykę informacyjną lwi pełny, należy uwzględnić jeszcze proces zbierania i gromadzenia informacji. Informacja jest bowiem motorem działania administracji publicznej.

Informacja i praw© d© informacji

Sposób przetwarzania i przekazywania informacji przez administrację pu Miezną jest uwarunkowany m.in. stopniem przestrzegania prawa wolności informacji i wolności prasy w danym kraju. Między wolnością informacji, prasy i wymogiem demokracji istnieje ścisły związek logiczny. W demokracji przed ■lawicielskiej naród jest nastawiony na wyczerpującą informację jako wari u l jego udziału w demokratycznym procesie decyzyjnym.

W administracji publicznej istnieją trudności w zdefiniowaniu lego, e/vm icsl informacja. W. Taras zwraca uwagę, że administracja funkcjonuje d/irfi informacjom i apelom, np. w sferze kultury i sztuki, w innych dzicd/iiui li lunkcja informacyjna spełnia rolę przygotowawczą w stosunku do pr/y./l* | regulacji. Administracja udziela również informacji obywatelom, ale nl«v lak się działo, musi istnieć podstawa prawna. Informacja przekazywana oby wani. mi przez administrację to oświadczenie wiedzy funkcjonariusza organu aduuiii siracji państwowej albo innego podmiotu administrującego, dolyc/.ąi < «>1 i•

lonego stanu faktycznego, stanu prawnego czy wynikających / un li I..... . I

wencji prawnych. Takie oświadczenie wiedzy nie wywołuje bezpośrednio ul nych skutków prawnych, lecz może mieć wpływ na realizację pewnyi li upi r nień lub obowiązków odbiorcy informacji czy też osób trzecich (Taias. iwo ¹ s. 14-15, 21). Prawo określa również zakres udzielanej informacji Według W.Tarasa informowanie o wszystkim nie zawsze jest korzystne dla adminisiia cji, gdyż może dojść do pomyłki urzędnika, który może za tę pomyłkę ponieśi konsekwencje. Lepszym rozwiązaniem według tego autora jest nieudzielanie informacji niż przekazanie jej z przeświadczeniem, że prawdopodobnie okaże się błędna. Do argumentów przemawiających przeciw zbyt szerokiemu zakreślaniu treści obowiązków informacyjnych administracji W. Taras dodaje jeszcze ograniczoną zdolność rozumienia informacji przez adresata. Stanowisko repie zentowane przez tego autora występuje równolegle do drugiej tendencji, wska żującej na konieczność pełnej jawności i otwartości w komunikacji między obywatelem a administracją. Stanowisko pierwsze jest bardzo silne w Iradyi p europejskiej, zwłaszcza polskiej. Zasadza się ono na stwierdzeniu, iż ailinini