090 3

8Q    Ogólne zasady uprawy roślin zielarskich

SIEW I SADZENIE

W zielarstwie stosuje się zarówno rozmnażanie generatywne, tj. z nasion, jak i rozmnażanie wegetatywne przez kłącza, rozłogi, bulwy, cebulki itp.

ROZMNAŻANIE GENERATYWNE

Jednym z podstawowych warunków wysokich plonów jest odpowiednia jakość nasion użytych do siewu. Jakość ta zależy przede wszystkim od stanu i warunków rozwoju roślin nasiennych. Dlatego zakładając plantację roślin zielarskich przeznaczonych na nasienniki musimy zapewnić roślinom korzystne warunki klimatyczne, glebowe i uprawowe. Jeżeli na nasiona przeznaczamy tylko poszczególne rośliny z plantacji użytkowej, wybieramy wówczas osobniki najbardziej typowe dla danego gatunku lub odmiany, najlepiej rozwinięte, silne i zdrowe. Wszelkie rośliny nie typowe, chore albo słabo rozwinięte nie mogą być przeznaczone na nasienniki i należy je usuwać przed zakwitaniem.

Nasiona muszą być dobrze wykształcone, zdrowe, o normalnej barwie i zapachu, muszą dobrze, szybko i równomiernie kiełkować oraz być czyste, tzn. nie mogą zawierać domieszki nasion innych roślin uprawnych, nasion chwastów, plew, połamanych części roślinnych, kamyków, piasku itp.

Wykształcenie nasion określa się oznaczając w badanej próbie procent pośladu, tj. nasion niedostatecznie rozwiniętych, niejednokrotnie zdolnych do kiełkowania, ale nie mogących wydać normalnych roślin. Nasiona muszą być zdrowe, tzn. nie zawierać w swej'okrywie lub wewnątrz zarazków chorobotwórczych, które przeniosłyby się później na rośliny. Barwa, zapach i połysk wskazują na odpowiednią dojrzałość i świeżość nasion, z czym związana jest bezpośrednio zdolność kiełkowania. Bada się je oznaczając energię i siłę kiełkowania. Energię kiełkowania wyrażamy procentową ilością nasion skiełkowanych w ciągu określonego, krótkiego okresu czasu. Siłę kiełkowania wyrażamy procentową ilością normalnie skiełkowanych nasion w ciągu dłuższego, przepisowego okresu czasu. Odpowiednia czystość nasion zabezpiecza przed zanieczyszczeniem plantacji przede wszystkim przez nasiona chwastów i innych roślin uprawnych.

Niektóre nasiona mają swoisty i charakterystyczny zapach. Brak lub zmiana zapachu wskazuje na nieodpowiednią porę sprzętu lub złe przechowanie, co może pociągać za sobą osłabienie zdolności kiełkowania. Również ważnym czynnikiem jest wilgotność nasion.

Dlatego z każdej partii nasion powinny być pobierane przeciętne próby i poddane badaniu laboratoryjnemu. Badanie takie przeprowadzają stacje oceny nasion i wystawiają tzw. świadectwa oceny nasion. Świadectwa oceny dają gwarancję dobrej jakości nasion.

Prymitywną ocenę nasion można przeprowadzać we własnym zakre-