109 5

Stopa dyskontowa	stopa procentowa stosowana przez bank centralny przy udzielaniu pożyczek bankom komercyjnym.
Operacje otwartego rynku	kupno lub sprzedaż papierów wartościowych przez bank centralny na otwartym rynku; powoduje zmianę wielkości bazy monetarnej.

Selektywne (jakościowe) instrumenty polityki monetarnej:

-    system depozytów specjalnych,

-    ustalenie górnej granicy odsetek,

-    limity redyskontowe,

-    ustalenie norm kredytowania,

-    dyrektywy, ustalenia, normy, zalecenia banku centralnego.

Szczegółowy opis instrumentów polityki monetarnej, wykorzystywanych przez Narodowy Bank Polski przedstawiono w tab. 10.2.

Tabela 10.2

Instrumenty polityki monetarnej NBP	Opis
Stopy procentowe (operacje kredytowo--depozytowe)	Stopa referencyjna NBP określa minimalną rentowność podstawowych operacji otwartego rynku (i jednocześnie pokazuje kierunek prowadzonej polityki pieniężnej). Stopa lombardowa wyznacza maksymalny koszt pozyskania pieniądza w NBP. Kredyt lombardowy umożliwia bankom zaciągnięcie kredytu (zabezpieczonego papierami wartościowymi). Stopa depozytowa wyznacza cenę, jaką bank centralny oferuje bankom komercyjnym za złożenie w NBP depozytu ooernight.
Rezerwa obowiązkowa	Rezerwą obowiązkową jest wyrażona w złotych część środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych i uzyskanych ze sprzedaży papierów wartościowych, utrzymywana na rachunkach w NBP. Wysokość stopy rezerwy obowiązkowej ustala Rada Polityki Pieniężnej. Od 31.10.2003 r. stopa rezerwy obowiązkowej wynosi 3,5% dla wszystkich rodzajów depozytów. Od 30.09.2003 r. wszystkie banki pomniejszają naliczoną rezerwę obowiązkową o równowartość 500 tys. euro. Środki rezerwy obowiązkowej od 1.05.2004 r. są oprocentowane.
Operacje otwartego rynku	Operacje otwartego rynku obejmują warunkową i bezwarunkową sprzedaż lub kupno papierów wartościowych lub dewiz, a także emisje własnych papierów dłużnych banku centralnego. Operacje otwartego rynku równoważą popyt i podaż środków utrzymywanych przez banki komercyjne w banku centralnym. Dzięki temu bank centralny wpływa na poziom krótkoterminowych stóp procentowych na rynku międzybankowym. Obecnie operacje otwartego rynku przeprowadzane przez NBP polegają na emisji własnych papierów dłużnych (7-dniowych bonów pieniężnych), których minimalna rentowność jest równa stopie referencyjnej wyznaczonej przez RPP.