143 3

Zasady suszenia 133

się w granicach wielu stopni nie tylko w ciągu dnia i nocy, ale również w zależności od wszystkich zmian i kaprysów pogody.

Szybkość suszenia ziół zależy od wielu czynników, głównie jednak od temperatury suszącego powietrza i jego ilości przepływającej ponad suszonym surowcem. Niedostateczna wymiana powietrza nie tylko opóźni suszenie, ale może spowodować zagnicie i zniszczenie ziół, nawet gdy będą zupełnie prawidłowo zebrane i właściwie porozkładane na sitach.

W suszarniach termicznych (sztucznie ogrzewanych) ostatnio budowanych, konstrukcja ich umożliwia dowolne regulowanie ilości i szybkości przepędzanego powietrza przez odpowiednie nastawienie działania wentylatorów i ustawienie wywietrzników. Dobrze skonstruowane suszarnie naturalne dają również znaczne możliwości intensywnego przewietrzania i tutaj niemożność dowolnego podwyższania temperatury jest praktycznie i w dużym stopniu wyrównana przyśpieszoną wymianą powietrza. Skrócenie czasu suszenia osiąga się przez umiejętne kontrolowanie i korelowanie temperatury z ilością przepędzanego powietrza nasyconego parą wodną od wilgotnego surowca. Ilość przepędzanego powietrza musi być zwiększana ze wzrostem temperatury. Ustalenie i zachowanie stanu należytej równowagi między tymi dwoma współzależnymi czynnikami daje w efekcie najkrótszy, osiągalny w praktyce czas suszenia.

Czas suszenia jest w rzeczywistości wielkością wypadkową wielu złożonych czynników. Do najważniejszych należy: naturalna zdolność surowca do oddawania wody, uzależniona od posiadania przez rośliny przyrodzonych środków obronnych przed utratą wody, np.: różnych nalotów woskowych na liściach i łodygach, pokrycia kutnerem, zwiększonej zdolności zamykania szparek oddechowych przy więdnięciu, od budowy i wielkości komórek, tkanek i narządów, od ich właściwości biologiczno-chemicznych oraz zawartości w komórkach większych ilości śluzów i cukrów, które przedłużają czas suszenia. Poza tymi czynnikami natury przyrodzonej, o szybkości wysychania surowców zielarskich decydują następujące warunki suszenia, a przede wszystkim:

a)    właściwe przygotowanie surowca suszonego: stopień rozdrobnienia, równomierność rozmieszczenia na sitach i w przestrzeni powietrznej, grubość warstw oraz rodzaj podkładu, na którym surowiec jest rozłożony,

b)    ilość powietrza przepędzanego przez suszarnię na jednostkę przestrzeni roboczej,

c)    temperatura powietrza suszącego przed ogrzaniem,

d)    zawartość wody w gramach w 1 m³ powietrza przed ogrzaniem,

e)    temperatura powietrza ogrzanego oraz jego zdolność przyjęcia dalszej ilości pary wodnej (pojemność względna),

f)    straty cieplne.

Ilość powietrza przepędzanego przez suszarnię zależy od zdolności wen-