156 157 2

SYSTEMATYKA

Żebropławy dzieli się na dwie gromady:

ramieniowe — Tentacu/ifera, bezramieniowe — Nuda,

zależnie od tego czy mają czy też nie mają ramion.

Gromada: ramieniowe — Tentacu/ifera

Diagnoza: żebropławy mające dwa ramiona.

CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA

Gromada obejmuje gatunki o bardzo różnych kształtach, zawsze mające, przynajmniej w stadium młodocianym, ramiona. Rozdziela się ją na 4 rzędy, biorąc pod uwagę kształt ciała i morfologię ramion.

Ryc. 63. Żebropławy. A — Beroe ovala, B — Coleoplana sp., C — pas Wcnery — Cesius veneris

Rząd: Cidippida

Ciało kuliste lub owalne, ramiona długie z tentilami, wciągane do pochewek, dobrze rozwinięte żeberka.

Hormiphora p/umosa, o kształcie kulistym, występuje w Morzu Śródziemnym.

Rząd: Lobala

ęjało lekko spłaszczone w płaszczyźnie strzałkowej, zaopatrzone w 2 płaty bowe i 4 aurikularie. Małe ramiona bez pochewek.

⁶ Bolinopsis infundibulum występuje w Morzu Północnym. Oceanie Atlantyc-j,_inl i zachodnich wodach Bałtyku.

Rząd: Cestida

Kształt ciała wstęgowaty. Ciało silnie spłaszczone i wydłużone w płaszczyźnie strzałkowej. Dwa szeregi płytek rzęskowych na grzbietowym brzegu wstęgowa-_lego ciała, pozostałe dwa zredukowane. Ramiona różnie wykształcone. Ciało jo 1,5 m długie, prawie tyle samo długi szczelinowaty otwór gębowy.

Pas Wenery — Cestus veneris, do 1,5 m długi, do 8 cm szeroki, występuje _w większości mórz pełnosłonych (ryc. 63C).

Hyc. 64. Cydippida; g — otwór gębowy, o — organ szczytowy, z — rozwijające się żeberka

Rząd: Platyctenida

Ciało silnie spłaszczone w głównej osi, tarczowate, przystosowane do pływania lub do pełzania. Planktonowe i przydenne. Płytki rzęskowe silnie zredukowane lub nie występują. Ramiona z pochewkami, albo silnie zredukowane. Gatunki przydenne pełzają stroną gębową, płaską i orzęsioną. Pokarm zgarniają wysuwaną gardzielą. Układ chłonno-trawiący z otworami odbytowymi. Jeden gatunek osiadły.

Coeloplana metschnikoffi, zewnętrznie podobna do wirka, ma ciało jednolicie orzęsione. Morze Czerwone.

Tjalfiella tristoma jest gatunkiem osiadłym, przyczepionym stroną gębową do podłoża. Ma dwa wtórne otwory gębowe, w płaszczyźnie strzałkowej, na rurkowatych uwypukleniach. Zachodnie wybrzeża Grenlandii.

157