158

162    Podstawy elektrokardiografii

2. Jakie choroby serca mogą spowodować taki zwrot wektora QRS do przodu, że stosunek R/S w odprowadzeniu VI będzie przypominał RVH?

Tylny zawal serca.

EKG 72. Dawno przebyty tylny zawał serca. Odchylenie osi w prawo jest prawdopodobnie spowodowane blokiem tylnej wiązki lewej odnogi. Wysokie, spiczaste załamki T w odprowadzeniach przed-sercowych są następstwem włóknienia albo niedokrwienia na tylnej ścianie serca. Zdecydowany zwrot wektora QRS do przodu (dodatnie zespoły QRS we wszystkich odprowadzeniach przedsercowych) jest spowodowany ubytkiem składowej wektora skierowanej do tyłu, pochodzącej ze ściany tylnej.

3. Dlaczego odprowadzenia V3_R lub V4_R często zaleca się jako wskaźniki RVH?

Głębokie załamki S w odprowadzeniach przedsercowych, jakie występują u niektórych pacjentów z blokiem przedniej wiązki lewej odnogi, można pomylić z RVH z wektorem QRS skierowanym w prawo i do tyłu. Jeżeli załamki S rzeczywiście pochodzą z RVH, V3_r i V4_r są jedynymi odprowadzeniami, w których rejestruje się zespół QRS z dominującym wychyleniem dodatnim. Wyjątkowo rzadko w celu znalezienia dominującego wychylenia dodatniego trzeba zarejestrować EKG w odprowadzeniu V6_R.

4. W których odprowadzeniach przedsercowych należy szukać cech przeciążenia prawej komory?

W prawostronnych odprowadzeniach przedsercowych, to jest w okolicy odprowadzenia VI (zobacz EKG 71).