168 3

Rozwijanie zdolności uczenia się. Z Wygotskim i Brunerem w tle

wyrazów, których tożsamość ustala poprzez identyfikację intrapsychicz-ną, dziecko powinno odkryć samo i wyrazić chęć ich wnikliwego poznania. Podstawą rozwoju i nauki języka jest stymulowana aktywność własna. Zadania nauczyciela obejmują wspomaganie rozwoju językowego dziecka, przygotowanie go do samodzielnego odkrywania różnych aspektów języka, stymulowanie rozwoju jego językowej świadomości i kompetencji (metasemantycznej, metasyntaktycznej, metamorfolo-gicznej i metafonologicznej) i w konsekwencji kształtowanie postawy metalingwistycznej. W interakcyjnym modelu edukacji językowej podtrzymuje się więc wrodzoną zdolność dziecka do tworzenia języka (także, a w zasadzie szczególnie, w odniesieniu do nowych zadań rozwojowych, jakimi w tym okresie jest opanowanie czytania i pisania). Dziecko jest aktywnym uczestnikiem procesu rozwijania swoich umiejętnośdfę-zykowych. Nauczyciel dostarcza mu pomocnych i właściwych informacji zwrotnych (buduje rusztowanie), reaguje w odpowiedni, wrażliwy sposób na to, co ono mówi, umożliwia mu zdobywanie zasad nabywania i przetwarzania języka oraz tworzy celowe sytuacje, w których dziecko nabywa kompetencji językowych i komunikacyjnych, wykorzystuj|e doświadczenia innych (por. zagadnienie kompetencji nauczyciela*!® nera w interakcji - rozdział 4).

f 7. Kształtowanie języka w klasie szkolnej stanowi specyficzną ofertę i edukacyjną.

Lekcja jest swoistym spotkaniem o charakterze społecznym. W interakcje werbalne i niewerbalne, które zachodzą w układzie klasy szkolnej/ zarówno dzieci, jak i nauczyciel wnoszą własne doświadczenia Oczekiwania (por. zasada 2). Dzieci, które mówią tym samym językiem njl zawsze odbierają usłyszane lub przeczytane komunikaty w ten sam sposób. To zróżnicowanie językowych doświadczeń uczestników klasowych interakcji należy respektować, ale też wykorzystać. Konieczne jest udoskonalanie kompetencji językowych i komunikacyjnych (punktem wyj' ścia i źródłem refleksji będzie w tym wypadku język Marty,Tomlm Michała, Kuby, kolegi, koleżanki, kogoś z naszej klasy). Istotne są także kompetencje językowe i komunikacyjne nauczyciela, styl jego komunikami. Nauczyciel jest w rozumieniu Brunera modelem dla dziecką w zakresie kompetencji. Jego wrażliwość na walory językowych interakcji dzieci w klasie jest ważnym czynnikiem wspomagającymrozwój języka ucznia (por. rozdział 4).