1 (170) 2

172

4-. LITERATURA DLA DZIECI I MŁODZIEŻY W OKRESIE MŁODEJ POLSKI

Literatura dla dzieci i młodzieży w okresie Młodej Polski po raz pierwszy osiągnęła poziom europejski, V tej dziedzinie piśmiennictwo polskie dokonało dużego postępu nawet w stosunku do okresu pozytywizmu,który przecież legitymuje się dużymi osiągnięciami. Złożyło się na to wiele przyczyn. Jedną z zasadniczych. był fakt, że teoretycy i twórcy literatury pięknej w tych latach, rezygnując z zasad realizmu, typowości, racjonalizmu i haseł pozytywistycznych w utworach dla dorosłych, przyczynili się również do upowszechnienia nowych tendencji w literaturze dziecięcej i młodzieżowej, a w konsekwencji do uprzywilejowania tych odmian gatunkowych,które posiadały długą tradycję i osiągnęły już wysoki poziom artystyczny .Dla dzieci takim gatunkiem była baśń, dla młodzieży - powieść przygodowa, która pod koniec XIX wieku wzbogaciła się jeszcze o je -den model młodego bohatera, model skautowski.Od czasów ¥.Scotta i A. Dumasa zaadaptowała literatura dla młodego czytelnika również powieść historyczną. Ze specyficznymi zjawiskami kulturowymi okresu wiązała się druga przyczyna,niemniej ważna dla poziomu omawianej twórczości. Otóż literaturą dla dzieci i młodzieży zajęli się wybitni twórcy okresu - M.Konopnicka J. Kasprowicz, L.Rydel, W.Si ero szewski, a przede wszystkim H. Sienkiewicz. Do wysokiego poziomu lektury tego okresu przyczyniły się także starannie dobierane pod względem artystycznym tłumaczenia z języków obcych,’ szczególnie z angielski ego. Rezygnacja z haseł pozytywistycznych, a w związku z tym z nacisku na społeczny i zaangażowany charakter literatury, doprowadziły w kor-