201030Image0043

ZAJtYS CHEMII KOSMETYCZNEJ

oraz alantoinian dihydroksyglinowy [wzór II, ryc. 99), znany też jako: Aldioxa, Alanetorin, Alusa. Arlanto. Ascomp, Chlokalc. lsalon, Nische, Peptilate. Obie sole glinu z alantoiną są ciałami stałymi, nie rozpuszcającymi się zarówno w rozpuszczalnikach polarnych, jak i nie-polarnych. Aktywność biologiczna połączeń glinu z alantoiną jest wielokierunkowa, gdyż na efekt działania kationu glinowego nakładają się tutaj właściwości alantoiny.

Ryc. 99.

Alantoina. czyli 5-ureidohydantoina (ryc. 100) jest imidazolidynową pochodną mocznika, słabo rozpuszczalną w wodzie.

Ryc. 100.

Alantoina jest produktem przemiany białkowej i występuje w moczu ssaków, szczególnie zwierząt drapieżnych, ale jest także obecna w świecie roślinnym. Alantoina działa pobudzająco na proces regeneracji komórek, co sprzyja gojeniu się ran oraz wpływa na wydelikat-nienic oraz wygładzenie szorstkiej i popękanej skóry. Dlatego sama alantoina często jest składnikiem preparatów przeznaczonych do pielęgnacji skóry rąk (np. 0,1 -0,2% w kremach) preparatów do golenia, środków do pielęgnacji niemowląt oraz higieny jamy ustnej itp. Alantoina wykazuje ponadto działanie keratolityczne i bywa również składnikiem preparatów przcciwtrądzikowych. Podobne właściwości oraz działanie antyhydrotyczne mają wspomniane już chlorohydroksyalantoinian glinowy oraz hydroksyalantoinian glinowy (ryc. 99). Sole te występują w wyrobach kosmetycznych głównie ze względu na właściwości ściągające, przeciwzapalne, keratolityczne, regenerujące skórę oraz deodorujące. Przykładowo, chlorohydroksyalantoinian glinu (ryc. 99, wzór I) wchodzi w skład antyhydrotyków, preparatów przeciwtrądzikowych i preparatów do golenia, wód do ust, dcodorantów itp.

Z soli glinu z kwasami organicznymi, kosmetycznymi antyhydrotykami i środkami ściągającymi są octan glinu [AI(GH^GOO)₃], zasadowy octan glinu [Al(OH)(CH₃COO)₂] oraz metioninian glinu (ryc. 101). Przykładowo, metioninian glinu może być składnikiem preparatów stosowanych przed i po goleniu, wód do twarzy.

Właściwości antyhydrotyczne mają też niektóre sole mieszane, w których — obok kationu glinowego - występuje także kation innego metalu. Do antyhydrotyków takich należy kompleksowe połączenie glicyny z hydratem hydroksy-chloro-glinowo-cyrkonowym, spo-

( ^H’^c-s^	NH2 || Al	Metioninian glinu
Ryc. 101.

tykane w preparatach kosmetycznych pod nazwą handlową ZGA. Do złożonych soli glinu należą także ałuny, które są podwójnymi solami glinu i potasowców (Me*), o wzorze ogólnym Al^ł**Mc⁴(S0₄)2* 12H₂0. W kosmetyce są wykorzystywane właściwości antyhydrotyczne i ściągające ałunu sodowo-glinowego [AlNa(S0₄)₂l oraz ałunu polasowo-gl i nowego [AIKCSO^j], Ałuny, podobnie jak inne sole glinu, są składnikami preparatów przeciwpot-nych do ciała i stóp, soli kąpielowych itp. Ałuny występują także w preparatach stosowanych po goleniu, bowiem ich silne działanie ściągające ułatwia zahamowanie krwawień z małych naczyń.

Do kosmetycznych antyhydrotyków z grupy połączeń glinu nie mających charakteru soli należą wodorotlenek glinu oraz izopropanoian glinowy {AI[(OCH(CH₃)₂]₃}. który jest związkiem o budowie alkoholanu. Działanie przeciwpotne wodorotlenku glinu [Al(OH)j] jest stosunkowo słabe, natomiast wykazuje on jednocześnie dość dobre właściwości chłonące. W kosmetyce wykorzystuje się także właściwości adsiringujące wodorotlenku glinu (preparaty do golenia, pasty do zębów, kremy).

Zsoli innych metali zastosowanie przeciwpotne znajdują: octan magnezu [Mg(CH₃COO)₂» •41L0], zasadowy podchloryn magnezu [Mg(OH)OCl], scharakteryzowany już w rozdziale 2.2, oraz benzoesan wapnia [Ca(C₆H₅COO)₂], który w preparatach kosmetycznych może jednocześnie pełnić funkcję czynnika antyseptycznego. Benzoesan wapnia wykazuje ponadto właściwości keratolityczne, co pozwala na wykorzystanie go także do usuwania nadmiernych zrogowaccń naskórka.

Z wymienionych substancji o działaniu przeciwpotnym, podstawowe znaczenie w kosmetyce mają omówione już sole glinu. Jednocześnie należy podkreślić, że niektóre z innych soli glinu są używane głównie jako kosmetyczne środki adsiringujące. Do połączeń takich można zaliczyć mleczan glinu [A1(CH₃ CH(OH)COO)₃], gdzie kation metalu jest związany zarówno jonowo, jak i koordynacyjnie (ryc. 102), oraz mrówczan i stearynian glinu, przy czym ostatnie z wymienionych soli glinowych są w istocie mieszaninami o składzie odpowiednio [A10H(HCOO)₂»AI(HCOO)₃] oraz [Al(C₁₇H₃₅COO)₃«A10H(C,₇H₃₅CCX»₂J.

ByMoi.

RotdzułS 73