2012 12 18 14 56

»

motamy. Kolejną wielką przemianą •powodowały te właśnie zasoby wapienia.

Krajobraz przemysłowy (XIX wiek) wytworzył ait po założeni¹¹ wapiennika na Lawie. Zaznaczył «ią on najpierw Wieżą pieca, potem wysokim kominem i rosnącą hałdą odpadów wapienia u stóp kamieniołomu. Wsie zachowały rolnic7x>-hodowlany charakter. Z równiny natomiast zniknęły lasy.

Krajobraz zurbanizowany (XX wiek). W pustym, pozbawionym zadrzewień krajobrazie pojawiły się na początku stulecia fortyfikacje miasta, rozwinięto sieć dróg. Za nimi do potowy stulecia rozprzestrzeniała się sieć osiedleńcza, obudowująca chaotycznie drogi. Pola uprawne zamieniono na działki ogrodnicze, które okazały się nieopłacalne. Pastwiska na wzgórzach zalepiono, lecz drzewa pozostały karłowate, podmokłą zaś dolinę zdrenowano, zmieniając w pastwiska, które szybko uległy przesuszeniu, przekształcająe się w nieużytek. W sumie nastąpiła degeneracja krajobrazu.

Podany przykład ilustruje zarówno przemiany krajobrazu, jak i długotrwałość istnienia niektórych jego form, dających w efekcie tradycję miejsca. W konkluzji stwierdzić można, iż każdy element krajobrazu posiada własną historię i uzasadnienie, które wytyczają zakres możliwości zagospodarowania i przekształcania krajobrazu. Jeżeli przekształcenia pójdą w niewłaściwym, niezgodnym z tradycją miejsca kierunku, jak to stało się w podanym przykładzie w XX wieku, działanie z reguły przyniesie z czasem niepowodzenia, a w konsekwencji gospodarka człowieka poniesie straty. Stąd jedną z podstaw działania w zakresie architektury krajobrazu danego terenu jest znajomość tradycji miejsca, tak w okresie, gdy był na nim krajobraz naturalny, jak i w okresie rozwoju i przekształceń krajobrazu kulturowego.

Można więc stwierdzić, że wartość danego wnętrza wynika ze stosunku nowych form do nawarstwionych form, stanowiących zespół właściwości określonych mianem „tradycji miejsca”.

1.2 DOJRZAŁOŚĆ FORMY

Każdy fragment krajobrazu określony jest „tradycją miejsca”, każda nowa forma lub ich zespół, gdy zostaje wprowadzony do tego krajobrazu, jest zmianą dotychczasowego stanu. Jest to cecha rozwoju i przeobrażeń krajobrazu. Ustala ona proporcje między starym a nowym zespołem właściwości danego miejsca.

Gdy nowa forma wiąże się z tradycją miejsca, stanowiąc kontynuacją rozwoju właściwości danego miejsca, i gdy posiada łączność organiczną, funkcjonalną i formalną z tym do czego wchodzi, to taką formę możemy określić mianem dojrzałej. Jeśli zdarzenie, którego wyru-