262 3

9. KOLA I HAMULCE

Ogólnie biorąc niedomagania kół motocykli polegają na:

—    zużyciu łożysk i uszczelek w piastach kół,

—    zużyciu połączenia koła łańcuchowego,

—    uszkodzeniu osi koła,

—    uszkodzeniu obręczy i szprych.

Zużycie łożysk w piastach kół oraz

połączenia koła łańcuchowego z piastą koła są zazwyczaj wynikiem normalnego zużycia wskutek długotrwałej pracy. Czynnikami wpływającymi na przyspieszenie zużycia są przede wszystkim niedostateczne smarowanie i zanieczyszczenia w postaci kurzu dostającego się do łożysk oraz nie śladowe ustawienie kół i niedostateczne zamocowanie koła w widełkach lub wahaczu. Duży wpływ ma również sposób użytkowania motocykla, a więc gwałtowne przyspieszanie, obciążanie motocykla, jazda w warunkach terenowych, jazda z wózkiem bocznym itp.

Ostatnie z wymienionych czynników są główną przyczyną również uszkodzeń obręczy i szprych. Uszkodzenia obręczy są zazwyczaj powodowane uderzeniami o przeszkody drogowe, podczas gdy zwichrowania powstają w wyniku nierównomiernego napięcia szprych. Zmiany w napięciu szprych wywoływane są ich trwałymi odkształceniami (wyciąganiem się) w czasie długotrwałego użytkowania. Towarzyszą temu często pęknięcia szprych spowodowane bezpośrednio zjawiskami zmęczeniowymi'.

Niewyważenię kół, w znacznym stopniu wpływające na niszczenie obręczy i szprych, wynika z błędów wykonawczych i montażowych kół oraz opon. Wszystkie wymienione zjawiska odbijają się bardzo niekorzystnie na prowadzeniu i stateczności motocykla, powodując m. in. również nierównomierne i przyspieszone zużywanie się opon, ułożyskowania kół i zawieszeń motocykla.

kół

Wykrycie większości niedomagań kół nie wymaga wyjmowania ich z motocykla. Stopień zużycia łożysk sprawdzamy po podniesieniu danego koła, przez poruszanie obręczy na przemian w kierunkach poprzecznych do płaszczyzny koła. Jeżeli luz koła w stosunku do wi-

262