2tom227

5. MASZYNY F.LEKTRYCZNE 456

Tablica 5.85. Wartości współczynnika uzależniającego rezystancję izolacji uzwojeń tworników prądnic synchronicznych od temperatury, wg [5.29]

Temperatura, °C	15	25	35	45	55	65	75	85	95	105	115
k	10	6,8	4,6	3,1	2	1,4	1	0,6	0,3	0,2	0,1

Rezystancja izolacji głównej obwodu uzwojenia stajana prądnicy nie powinna być mniejsza niż obliczona, w megaomach, wg wzoru

R=-^kU^-1000+10S_jV

w którym: U_N — znamionowe napięcie stojana, V; S_N — moc znamionowa prądnicy, MV • A; k — współczynnik zależny od temperatury izolacji uzwojenia zgodnie z tabl. 5.85.

Rezystancja izolacji głównej obwodu wzbudzenia prądnicy nie powinna być mniejsza niż obliczona, w megaomach, wg wzoru

R = 0,4 k

przy czym k — współczynnik zależny od temperatury uzwojenia (patrz tabl. 5.85).

Rezystancja izolacji oddzielającej obudowy łożysk prądnicy i uszczelnień olejowych walu od korpusu nie powinna być mniejsza niż 1 M£2, niezależnie od temperatury tej izolacji.

5.7.13.2. Zasady eksploatacji prądnic synchronicznych w zespołach prądotwórczych

Zespól prądotwórczy stanowi zestaw złożony z prądnicy synchronicznej, silnika spalinowego oraz urządzeń pomocniczych związanych z jego ruchem.

Na ogół wszystkie zespoły prądotwórcze są przeznaczone do awaryjnego zasilania określonych odbiorców czy grup odbiorców, a zatem nie współpracują z siecią elektroenergetyczną. Zespoły prądotwórcze nadają się do użytkowania w układach samoczynnego załączania rezerwy (SZR), ponieważ są wyposażone w akumulator i rozrusznik albo układ sprężonego powietrza.

Zasady eksploatacji prądnic w zespołach prądotwórczych określa Zarządzenie Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 7 lipca 1987 r. opublikowane w Monitorze Polskim z 1987 r. nr 21, poz. 184.

Przyjęcie do eksploatacji zespołu prądotwórczego może nastąpić po przeprowadzeniu z wynikiem pozytywnym prób i pomiarów. Jeśli zespól ma współpracować z siecią elektroenergetyczną, w czynnościach związanych z przyjęciem zespołu do eksploatacji powinien uczestniczyć przedstawiciel jednostki organizacyjnej zarządzającej siecią, na terenie której zespół ma być użytkowany. Eksploatacja zespołów prądotwórczych o mocach od 32 kV-A powinna być prowadzona na podstawie programu pracy.

Przed uruchomieniem zarówno zespołu prądotwórczego po raz pierwszy,jak i zespołu ruchomego na nowym stanowisku, należy sprawdzić:

—    prawidłowość ustawienia zespołu i wykonania wszystkich połączeń (zwłaszcza tych, które obejmują połączenia związane z działaniem układu zasilania rezerwowego);

—    stan ochrony przeciwporażeniowej i przeciwpożarowej;

—    dostosowanie mocy i napięcia znamionowego zespołu do zasilanych odbiorników;

—    zgodność warunków pracy z dokumentacją fabryczną.

Jeśli dokumentacja fabryczna nie stanowi inaczej, moc indukcyjnego silnika klatkowego, jaki może być zasilany bezpośrednio z zespołu prądotwórczego o napięciu znamionowym do 1 kV, nic może być większa niż:

—    70% mocy znamionowej zespołu, jeśli nie przekracza ona 60 kW,

—    50% mocy znamionowej zespołu, jeśli przekracza ona 60 kW.

Moc silnika indukcyjnego klatkowego, uruchamianego za pomocą przełącznika awiazda-trójkąt, nie może być większa od mocy znamionowej zespołu, wyrażonej w kilowatach.

Zespół prądotwórczy, stanowiący rezerwowe źródło zasilania, wyłączony z ruchu, owinien być co najmniej raz w miesiącu smarowany, uruchamiany i kontrolowany. Podczas pracy zespołu oględziny powinny być przeprowadzane co najmniej raz w tygodniu. Oględziny powinny obejmować sprawdzenie stanu całego zespołu i jego elementów, a także osłuchanie i sprawdzenie zespołu podczas ruchu. Przeglądy zespołu prądotwórczego powinny obejmować czynności związane z silnikiem spalinowym i prądnicą.

Prądnice synchroniczne do zespołów prądotwórczych powinny być przystosowane do temperatur otoczenia — 25°C do +40°C, przy wilgotności względnej powietrza wynoszącej 65 ±5% przy 40°C lub 95 ±3% przy 20'C.

Wszystkie części metalowe prądnicy nie przeznaczone do przewodzenia prądu powinny być chronione przed korozją za pomocą pokryć galwanicznych lub lakierniczych, odpornych na agresywne działanie wody, oleju i benzyny.

W prądnicach o napięciu 400 V rezystancja izolacji prądnicy lub wzbudnicy mierzona pomiędzy uzwojeniami a kadłubem oraz pomiędzy poszczególnymi uzwojeniami, powinna być nie mniejsza niż 30 MO w stanie zimnym i nie mniejsza niż 3 Mil w stanie nagrzanym.

Samowzbudzenic się prądnic pracujących z układem stabilizacji napięcia powinno nastąpić od napięcia wywołanego magnetyzmem szczątkowym przy prędkości obrotowej nie większej niż 80% znamionowej prędkości obrotowej.

5.7.13.3. Zasady zabezpieczeń prądnic synchronicznych połączonych bezpośrednio z szynami zbiorczymi stacji elektroenergetycznych

Według Przepisów Budowy Urządzeń Elektrycznych (PBUE rozdz. IV) prądnice o mocy 2 MV • A i większej powinny być wyposażone w następujące zabezpieczenia (urządzenia):

a)    zabezpieczenie od przetężeń w uzwojeniach stojana, wywołanych zwarciami zewnętrznymi;

b)    zabezpieczenie od zwarć międzyfazowych w uzwojeniu stojana;

c)    zabezpieczenie od zwarć doziemnych w uzwojeniu stojana dla prądnic o mocy 12,5 MV • A i większej;

d)    zabezpieczenie od zwarć między zwojami jednej fazy w uzwojeniu stojana dla prądnic, których uzwojenia są połączone w gwiazdę i mają wyprowadzone po dwie gałęzie równolegle na fazę;

e)    zabezpieczenie od podwyższenia napięcia w uzwojeniu stojana dla prądnic napędzanych turbinami wodnymi;

f)    zabezpieczenie od przetężeń w uzwojeniu stojana wywołanych przeciążeniami ruchowymi;

S) urządzenie do kontroli stanu izolacji lub sygnalizacji pierwszego zwarcia doziemnego obwodu wzbudzenia prądnicy;

h)    zabezpieczenia od drugiego zwarcia doziemnego w obwodzie wzbudzenia prądnicy dla prądnic napędzanych turbinami parowymi o mocy 12,5 MV A i większej;

i)    urządzenia odwzbudzające;

J) urządzenia przeciwpożarowe dla prądnic o mocy 12,5 MV A i większej; k) zabezpieczenia tcrmometryczne dla prądnic o mocy 12,5 MV A i większej.

Prądnice o mocy mniejszej niż 2 MV-A powinny być wyposażone w zabezpieczenia Podane w p. a,b,e,f,i), przy czym wymaganie dotyczące wyposażenia w zabezpieczenie od z.warć międzyfazowych w uzwojeniu stojana i w urządzenie odwzbudzające obowiązuje ^w odniesieniu do prądnic o napięciu powyżej 1 kV.