28

Kwiaty biate, gęste kwiatostany

Baldaszkowate (selerowate)

Apiaceae/Umbelliferae

, Świerząbek bulwiasty

Chaerophyllum bulbosum L.

^ 80-150 cm

Rośl. jednoroczna lub dwuletnia, o bulwiasto zgrubiałym korzeniu; tod. górą naga, dęta, dołem rzadko, szorstko owłosiona, czerwono nakrapiana, pod węzłami zgrubiała; li.

3—4-krotnie pierzaste, z wąskolancetowatymi, zaostrzonymi odcinkami; baldachy 5-12-szypuiowe; pokryw brak; pokrywki 4-8, zwykle nagie, różnej dl.; płatki białe, nagie; owoc 4-6 mm dt. A Brzegi rzek, rowy, zarośla; rozproszona. Europa Środkowa, Wschodnia i Południowo-Wschodnia; w Polsce na całym niżu i w niższych potoż. górskich. Podobne są jeszcze: świerząbek złocisty [Ch. aureum L.); rośl. 60-120 cm, trwała, bez zgrubiałego korzenia, lecz o grubym, kłączu, trudna do wyrwania z ziemi; li. 3—4-krotnie pierzaste, z drobno zaostrzonymi ząbkami, spodem zwykle miękko owłosione; pokryw 5-10, lancetowatych, oskrzydlonych, orzęsionych; pl. biate, z przodu z wciętymi latkami; owoc 8-11 mm dl., dojrzały żółtawy. A Rowy, brzegi wód, śmietniska, zarośla, obrzeża lasów. Europa Środkowa, na południu po Pireneje, Apeniny. Świerząbek gajowy {Ch. temulum L.) ma wrzecionowaty korzeń, łatwo dający wyciągnąć się z ziemi oraz łod. szorstko owłosioną, z czerwonymi plamami; li. 2—3-krotnie pierzaste z tępymi, jajowatymi odcinkami i zaokrąglonymi ząbkami.

A Przydroża, rowy, zarośla. Europa Środkowa i Południowa; w Polsce na całym niżu i w niższych potoż. górskich.

„ Świerząbek orzęsiony

Chaerophyllum hlrsutum L.

raz jeszcze podzielone na nieregularne, grubo ząbkowane list.; górne poch. 10-60 mm dl.; baldachy 10-20-szypulowe; pokryw brak; pokrywek 5-10, lancetowatych, z orzęsionym brzegiem; pl. orzęsione, białe lub różowe; owoc 8-12 mm dl. A Łąki górskie, zarośla, brzegi wód i lasów; częsta w górach Europy Środkowej, rzadka w północnych Niemczech; w Polsce pospolita w górach i na przyległych terenach, rzadka na niżu.

. Świerząbek

Chaerophyllum villarsil Koch

0 V—VIII l 50-100 cm |§| |Hf

Rośl. bardzo podobna do Ch. hirsutum, lecz oba dolne odcinki znacznie mniejsze niż reszta li.; odcinki drobniejsze i bardziej regularnie rozcięte; list. rozcięte niemal do nerwu środkowego; górne poch. 3-10 mm dl.

A Górskie łąki, zarośla olchowe, zbiorowiska wysokich bylin, widne górskie lasy; pospolita. Góry Europy Środkowej i Południowej.

. Żebrowiec górski

Pleurospermum austriacum (L.) Hoffm.

0 VI—VII l 60-150 cm

Lod. dęta, 2-3 cm śr., bruzdowana; li. ciemnozielone, lśniące, 2—3-krotnie pierzaste, list. grubo pilkowane i wcinane; baldachy 12-20-szypulowe, do 25 cm śr., kwiaty biate, pokrywy wcinane, duże, pokrywki lancetowate; owoc 6-10 mm dl., ze skrzydlastymi żeberkami. A Lasy lęgowe, obrzeża lasów, brzegi rzek, zbiorowiska wysokich bylin; rozproszona; w Alpach do ponad 2000 m n.p.m. Głównie Alpy i ich przedgórze, Jura, Karkonosze, na północy po południową Szwecję, na południu po Dalmację, Bułgarię, Rumunię; w Polsce skały i zbocza w Sudetach i Karpatach.

0 V—VIII ^ 50-100 cm

Lod. dęta, bez zgrubień pod węzłami, li.

2—3-krotnie pierzaste, owłosione; dwa dolne odcinki niemal tak duże jak reszta li., odcinki