338

//O'*

Przy większych ilościach antymonu tworzy się faza międzymetaliczna SnSb, wywołująca kruchość lutu, a tym samym jego nieużyteczność. Czasem dla polepszenia własności mechanicznych i technologicznych w prowadza się niewielkie ilości srebra (do 5%) lub miedzi (do 3%). Składy chemiczne ważniejszych lutów cynowo-ołowio-wych podane są w tabeli 12.1.

Luty cynowo-ołowiowe są szeroko stosowane do lutowania prawie wszystkich metali z wyjątkiem aluminium i jego stopów. Stopy aluminium lutowane lutami cyno-wo-ołowiowymi mają bardzo niską odporność na korozję, na co szczególnie wpływa zawartość ołowiu. Ponadto ołów nie łączy się z aluminium, przez co połączenia nie są trwałe. Do lutowania aluminium i jego stopów stosuje się luty nie zawierające ołowiu, natomiast zawierające cynk, kadm i niekiedy aluminium.

Do lutowania elementów pracujących w zakresie temperatur 250+350°C (chłodnice, kolektory silników elektrycznych itp.) stosuje się luty na osnowie cynku, zawierające aluminium, kadm, miedź, cynę.

W wielu wypadkach wymagane jest lutowanie w bardzo niskich temperaturach. Jest to istotne, gdy łączone elementy nie mogą być nagrzewane do wyższych temperatur (np. stalowe lub brązowe sprężyny) lub gdy stykają się bezpośrednio z produktami spożywczymi, tworzywami sztucznymi, tkaniną, materiałami izolacyjnymi, które wskutek zbytniego nagrzania mogą ulec zniszczeniu. W tych przypadkach stosuje się luty na osnowie bizmutu, który z innymi metalami, np. z kadmem, ołowiem i cyną czy ~Trtdem, tworzy dwu lub więcej składnikowe eutektyki o temperaturze topnienia od 46,5 do 144°C. Przykładem może być stop Wooda o składzie: 24,5+25,5% Pb, 12+13% Sn, 12+13% Cd, reszta Bi. Temperatura topnienia tego stopu wynosi ok. 70°C.

338