380 381

Rozdział 13

MAPY I ATLASY ELEKTRONICZNE

Papier przestał być jedynym powszechnie stosowanym nośnikiem informacji wizualnej, gdy pod koniec XIX w. wynaleziono film. a następnie - na początku XX w - transmisję telewizyjną. Zarówno technika filmowa, jak i transmisja telewizyjna umożliwiły zapis, przekazywanie oraz odczytywanie informacji graficznych i dźwięku. Z czasem zauważono, że na ekranie telewizora można wyświetlać mapy. Mapy telewizyjne stały się integralną częścią wielu programów, np. prognoz pogody wiadomości, programów popularnonaukowych. Zmianie nośnika informacji graficznej z papieru na ekran telewizora towarzyszyła zmiana sposobu redakcji map, zarówno merytoryczna, jak i graficzna. Mapy przeznaczone do emitowania na ekranie telewizora należało dostosować do niewielkiej rozdzielczości ekranu telewizyjnego oraz krótkiego czasu wyświetlania i tak je przygotować, aby byty czytelne i łatwe do zapamiętania. Tego typu opracowania stały się pierwowzorami map elektronicznych.

Technikę filmową zaczęto stosować dla celów przekazu kartograficznego w latach trzydziestych XX wieku. Jedna z pierwszych animacji kartograficznych, wyprodukowana w Studio Disneya w 1940 r., przedstawiała inwazję Niemiec na Polskę. Prezentacja ta ukazywała przebieg oblężenia Warszawy w 1939 r. (IUtii;//maps.unomaha.cdii/AnimArt/ /At tuTl.eqendJPelerson.html). Gdy w latach sześćdziesiątych XX w. powstała technika komputerowa, zaczęto ją stosować także w kartografii Jednak mapy elektroniczne, ze wszystkimi charakterystycznymi dla nich funkcjami, pojawiły się dopiero na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX w. dzięki postępowi technologu komputerowej, a zwłaszcza dzięki opracowaniu systemów operacyjnych z interfejsami graficznymi (np. Microsoft Windows).

13.1. MAPY ELEKTRONICZNE

Mapy elektroniczne to zapisane w postaci cyfrowej odpowiedniki trądy-tajnych opracowali kartograficznych, przeznaczone do ubytkowania w formie elektroniczny).

O potrzebie wyodrębnienia kategorii map elektronicznych zaważyły ich wlaśeśwnśa.

11 i nikające / zastosowania technologu komputerowej. Cechy map rlsłrtmmr. mych ta interaktywność¹, wykorzystywanie elementów dynamicznych (np animacji', iiiifcuilk ma wybranych elementów mapy) oraz grafika dostosowana do możliwości unąhmu wyświetlającego obraz. np. ekranu monitora.

Interaktywność opracowań elektronicznych jest związana z projektowaniem nowych funkcji, nieosiągalnych w opracowaniach tradycyjnych. Spośród nowych funkcji nakecy wymienić następujące możliwości

zmianę skali oraz szczegółowości treści na fragmentach mapy wskazanych przez użytkownika (prawidłowo opracowaną mapę powinny cechować poprawnie dobrane poziomy szczegółowości oraz ograniczona możliwość- zmiany skali), dobór wyświetlanych warstw tematycznych (ryc. 13.1);

automatyczne wyszukiwanie obiektów na mapie po wpisaniu ich na/wy lub adresu

(ryc. 13.2);

-    automatyczne nanoszenie na mapę aktualnej pozycji użytkownika (np. w rwtemat h 11,i wigacyjnych GPS);

modyfikację znaków kartograficznych (np. zmiany kolorów);

przeprowadzanie analiz, przestrzennych, np. wyszukiwania optymalnych połączeń drogowych na mapach samochodowych (ryc. 13.3);

-    porównywanie treści map przez nakładanie półprzezroczystych obrazów

Wymienione funkcje upodabniają mapy elektroniczne do systemów typu GIS z tą jednak różnicą, że w przypadku GIS możliwość modyfikowania prezentacji jest znacznie większa, co wymaga odpowiedniego przygotowania użytkownika. W przypadku map elektronicznych możliwość wprowadzania zmian jest świadomie ograniczana przez redaktora mapy.

interaktywnośf-csdnumibHdr«»"tw«IIMi|iiiDsma» jadowych parametrów i sposobu wykonywano BŚ* ^rAjvmacja - tecłnfca op acowywans oSran ruchomego pofcęatąca na

totefne fary ruchu i ich 11 neflarśi« sposób cąfr śaftcy « drmt efeU dpatą m**