49 2

Ogólne zasady kompozycji

Interpretacja linii wg Meikof Kasuya: a - linie proste równoległe (stałość, chłód, spokój, powściągliwość) , b - linie skośne (zdecydowany ruch i siła), c - linie wygięte łukowato (miękkość, łagodność), d - linie spiralne (rytm i ruch), e - linie zygzakowate (ostrość, gwałtowność, pośpiech)

zowanie linii powoduje napięcie tym silniejsze, im mniejszy jest kąt ostry pomiędzy liniami. Przy podziale linii poziomej przez pionową w jej geometrycznym środku wywołuje się wrażenia „bez wyrazu" -niezbyt ciekawe. Z kolei przesunięcie miejsca przecięcia ze środka w stronę krańców linii poziomej powoduje wzrost napięcia - proporcjonalny do rosnącej odległości od środka układu. Podobnie oddziałują krzyżujące się linie, gdy pion jest podzielony - w różnych miejscach - przez linię poziomą: podział w połowie długości nie wywołuje specjalnych wrażeń, w górnej części kojarzy się z dźwiganiem czegoś, a w dolnej części wyraża obciążenie.

W naturze najczęściej spotyka się linie swobodne, będące „w ru-cnu”, ukośne, faliste i inne - tzw. linie naturalne. Przyjmuje się, że linie wznoszące się sprawiają wrażenie aktywne, pozytywne i poprawiają nastrój, a linie opadające - pasywne, negatywne, przygnębiające. Linie układające się miękko (łukowate, esowate) oddziałują delikatnie, milo i łagodnie, a zygzakowate, łamane o ostrych kątach - niepokojąco, agresywnie i denerwująco. Linie wężowe i fa-s:e mogą wywoływać wrażenie niepokoju, nerwowości i surowości,

= c kolei wszelkiego rodzaju ukośne linie o delikatnych wygięciach są : ehe wdzięku, wnoszą do kompozycji subtelność i pozwalają osiągnąć wyjątkowe efekty dekoracyjne. Linie nabrzmiałych pąków, np.

<asztanowca, interpretowane są jako wyraz oczekiwania, nadziei sookoju oraz siły, a nieregularne linie drzewa szarpanego wiatrem przywołują obraz trudnych warunków życia. Wszelkie formy „płaczące przygnębiają i zasmucają odbiorcę (zwisające pędy wierzby, błuszczu, trawa niedźwiedzia). Można wpływać na kształt linii, szczególnie u roślin o pędach zdrewniałych, modyfikując je, tak jak autorzy -urDan, którzy wykonują wiele cięć. Mają one na celu wydobycie ostatecznego kształtu pędu po usunięciu elementów zbędnych; potrafią oonadto interpretować i nazywać te nowo powstałe formy. Dla układu kwiatowego ma znaczenie każdy rodzaj ruchu rośliny, a o wrażeniu końcowym decydują kontur i masa rośliny, a także linearna smjktura pędów. Aby kompozycja wywierała pożądany efekt, należy --iejętnie dobrać i wyeksponować jej elementy, w tym także specy--<ę .vzrostu roślin. Rodzaj i przebieg linii decydują o zaklasyfikowaniu do określonego typu pokroju roślin. Wyróżnia się:

•    pokrój strzelisty - charakterystyczny dla roślin intensywnie rosnących w górę, stwarzający wrażenie przeniesienia się ich punktu : ęz-cości poza górną krawędź kompozycji, z bardzo silnym wyrazem aktywnego wzrostu (np. świerk serbski, cyprysik japoński, rajgras);

•    pokrój wzniesiony - charakterystyczny dla roślin o wysmukłych kwiatostanach i liściach, wymagających wolnej przestrzeni ponad sobą (np. naparstnica, ostróżka, dziewanna, pustynnik, sansewieria);

•    pokrój wzniesiony z silnym akcentem na szczycie pędu - właściwy dla roślin o liniach skierowa-ryeh ku górze (z wyraźną łodygą, której nie należy zasłaniać ani skracać), w punkcie szczytowym li-- e rozchodzą się promieniście i tworzą silny akcent (np. zwartnica, strelicja, lilia, nerina);

ABC Florystyki 51