3str 2

90 • KODY WYSOKOI‘UNKTQWr.___ ____________________

14/41

Kod ten bardzo rzadko spotyka się w praktyce klinicznej przy czym zdecydowanie częściej występuje on u mężczyzn niż u kobiet. Osoby takie zgłaszają często poważne, głównie hipochondryczne symptomy dotyczące różnych, niespecyficznych bólów głowy. Mogą one sprawiać wrażenie osób niezdecydowanych i zaniepokojonych. Choć są ekstrawertywne społecznic brak jest im umiejętności społecznych zwłaszcza w relacjach z osobami płci przeciwnej. Choć mogą buntować się przeciwko domowi i rodzicom jednakże mało prawdopodobne jest otwarte wyrażanie tych emocji.

Częstym problemem w tej grupie osób jest nadużywanie alkoholu zaś badając historię ich życia możemy natknąć się na liczne pijatyki, utraty pracy i problemy rodzinne związane z alkoholem. Brak im napędu do nauki i pracy, nie mają jasno zdefiniowanych, realnych celów życiowych. Są niezadowolone z życia, pesymistycznie nastawione do świata, nie mają satysfakcjonujących relacji z innymi ludźmi.

Ze względu na stosowanie mechanizmu zaprzeczania nie są one dobrymi kandydatami do tradycyjnej psychoterapii.

18/81

Osoby o tym typie profilu przeżywają wiek uczuć wrogości i agresji jednakże nie są one zdolne do ich wyrażania w dojrzały, społecznie przy-- - stosowany sposób - albo całkowicie zamykają je w sobie, czego rezultatem jest poczucie bycia „zakorkowanym”, albo też są przesadnie wojownicze w efekcie czego dochodzi do starć między nimi a otoczeniem. Czują się nieprzystosowane społecznie, zwłaszcza w otoczeniu osób płci przeciwnej. Nie ufają innym, trzymają ich na dystans a same czują się wyalienowane i wyizolowane. Prowadzą często „cygański” tryb życia, nic utrzymują się dłużej w żadnej pracy. Są nieszczęśliwe, przygnębione. Zgłaszają szereg dolegliwości somatycznych o takim natężeniu, że zahaczają o urojenia. Ich myślenie może być zaburzone, mogą leż mieć kłopoty z koncentracją.

Wśród pacjentów psychiatrycznych o tym typie profilu najczęściej spotykaną diagnozą (stawianą w oparciu o kryteria kliniczne) jest schizofrenia, choć zdarzają się też czasem rozpoznania nerwicy lękowej lub osobowości schizoidalnej.

. 19/91

Osoby o takim typie profilu doświadczają silnego stresu i niepokoju. Przeżywają silny lęk i napięcie. Liczne są skargi somatyczne zwłaszcza na

dolegliwości z układu pokarmowo-trawicnncgo, bóle głowy i zmęczenie. Typowe dla lej grupy osób jest odmowa przyjęcia jakichkolwiek wyjaśnień dotyczących {psychologicznego podłoża ich problemów. Choć zewnętrznie mogą one sprawiać wrażenie rozmownych, ckstrawertywnycli społecznic, przedsiębiorczych i buntowniczych to zasadniczo są to osoby pasywno-zależnc, które próbują zaprzeczać tym aspektom własnej osobowości Są ooe bardzo ambitne, oczekują od siebie wysokiego poziomu osiągnięć ale brak im jasno sprecyzowanych celów. Niemożność osiągnięcia poziomu zgodnego z aspiracjami jest powodem silnej frustracji.

Profil laki spotyka się czasem u osób z organicznym uszkodzeniem mózgu, które przeżywają trudności w radzeniu sobie ze swymi brakami i Ograniczeniami.

23/32

Chodaż osoby o tym typie profilu nic doświadczeają w zasadzie obezwładniającego lęku to jednak skarżą się na zdenerwowanie, pobudzenie, napięcie i zamartwianie się. Mówią także o uczuciu smutku, przygnębienia, skarżą się na wyczerpanie i chroniczne zmęczenie. Nie interesują się swoją sytuacją życiową, mają kłopoty z rozpoczęciem jakiejkolwiek pracy. Prawdopodobny jest spadek aktywności fizycznej i skargi somatyczne (często z układu pokarmowo-trawiennego). Osoby tc są raczej pasywne, ulegle i zależne. Są trapione licznymi wątpliwościami, czują się nieprzystosowane, bezradne, brak im poczucia bezpieczeństwa. Wzbudzają w ©toczeniu lendecje do pomagania i opiekowania się nimi. Są bardzo zainteresowane osiągnięciami, statusem i władzą. Na innych mogą sprawiać wrażenie osób rywalizujących, przedsiębiorczych i energicznych jednakże nigdy nic wchodzą w sytuacje, w których mogłyby odnieść porażkę. Szukają wzrastającej odpowiedzialności lecz boją się napięć i stresów związanych z nią. Często mają poczucie, że ich zdolności są niedoceniane, łatwo je zranić nawet drobną krytyką. Typowa dla tego typu profilu jest skrajna kontrola. Osoby te mają trudności z wyrażaniem przeżywanych emocji, przez większość czasu czują się „zakorkowane". Zaprzeczają nieakceptowanym impulsom a gdy zaprzeczanie to okazuje się nieskuteczne przeżywają bardzo silny lęk i poczucie winy. Czują się nieprzystosowane i unikają angażowania się wżycie społeczne. Szczególnie żłe czują się w towarzystwie osób płci przeciwnej, częste są w tej grupie problemy natury seksualnej (impotencja, oziębłość). Profil len znacznie częściej spotyka się u kobiet niż u mężczyzn i sugeruje on nic tyle występowanie symptomów uniemożliwiających im funkcjonowanie co raczej długotrwałe obniżenie efektywności działania.