631

Tabela 9.6. Wskaźnik rozwoju psychoruchowego do 1 roku życia (wg Hellbrugge)

Wiek	Motoryka	Ruchy precyzyjne	Sen i czuwanie	Narządy zmysłów	Mowa	Kontakty społeczne
Noworodek	liczne ruchy grup mięśniowych większych i mniejszych, ruchy warg, które mogą przypominać uśmiech	samoistne mimowolne ruchy chwytania, chwyt 4 palcami, bez użycia kciuka („ręka małpy")	równe okresy snu i czuwania w dzień i w nocy, okres snu razem trwa 18-20 godzin na dobę, sen łatwo przerywany uczuciem głodu	reaguje na mokre pieluszki, bodźce skórne, silne działanie światła i dźwięku	nieokreślone dźwięki	kontakt wyłącznie przez drażnienie skóry i błon śluzowych
1 miesiąc	unosi głowę w położeniu na brzuchu, układa głowę i ramię na boku	ręce często zaciśnięte w pięść, zamykanie dłoni przy dotyku, „chwyt małpi", zabawkę wypuszcza natychmiast	4-5 okresów snu równo dzielonych w dzień i w nocy, niewielka przewaga snu nocnego, okres snu ok. 15 godzin.	reaguje na bodźce optyczne i akustyczne zwróceniem głowy, szuka światła z okna	kilka zgłosek krtaniowych, chrapiące odgłosy w nocy	przeważnie bodźce skórne (dobre samopoczucie w kąpieli), uspokaja się przy karmieniu, braniu na ręce oraz poruszaniu
2 miesiąc	w pozycji na brzuchu unosi wysoko głowę		wydłużenie czasu snu nocnego, czas snu ok. 14 godzin na dobę, więcej czuwa w dzień	reaguje na tony i dźwięki, uczy się fiksować wzrok		reaguje na uśmiech, gdy pochyli się ku niemu twarz
3 miesiąc	radość z ruszania rękami i nogami, może przewrócić się z pleców na brzuch, wsadza palec nóg do ust	rozpoczyna chwytanie palcami	w dzień wzmożona aktywność, wydłużony sen w nocy (ok. 10 godzin), ogólny okres snu 13 godzin na dobę, czas snu w południe Vh godziny, 40% dzieci budzi się ok. 5 rano	wodzi oczami za poruszającym się przedmiotem, patrzy na przedmiot we własnych rękach, patrzy na ręce przed twarzą	niektóre zaczynają gaworzyć	reaguje na uśmiech, radosna reakcja na widok matki
4 miesiąc	symetryczna postawa, siada na krótko podtrzymywane	wyciąga ręce na widok przedmiotu, może drapać i chwytać, trzyma przedmioty 4 palcami i dłonią, nie używając kciuka, uderza jedną dłonią w drugą	patrz 3 miesiąc	obejmuje otoczenie wzrokiem, rozróżnia przedmioty, rozróżnia głos	gaworzy, grucha z radości, paple i krzyczy na przemian	zauważa ludzki głos, rozróżnia matkę, śmieje się do matki
5 miesiąc	siedząc utrzymuje głowę, leżąc na brzuchu wyciąga ręce	przy dotknięciu chwyta przedmioty	wyraźna różnica: śpi w nocy, czuwa w dzień, sen nocny między 19 a 5 rano (10 godzin), drzemki przed południem i po południu 1-11/2 godziny, ogólna ilość snu 13-14 godzin	utrzymuje wzrok na małej kulce, zwraca się leżąc do upuszczonej zabawki	rano i wieczorem gaworzy głoskami	płacze, gdy ktoś od niego odchodzi
6 miesiąc	przewraca się z pleców na brzuch i odwrotnie	rozpoczyna chwytanie ręką z udziałem kciuka, jednakże niezbyt precyzyjnie	jak 5 miesiąc	rozróżnia lalkę od butelki	spółgłoska „m-m", słyszalna w czasie krzyku	reaguje na twarz śmiejącą się i rozgniewaną