autakoidy

Po 10 dniach przedłużającej się choroby przeziębieniowej prawdopodobieństwo wtórnego zakażenia bakteryjnego wzrasta do 80%. Wielu ekspertów zaleca wkroczenie z antybiotykiem o szerokim zakresie dzia łania. Wybierać należy jednak preferencyjnie antybiotyk o zakładanym działaniu na ziarenkowce G⁺, H. influenzae, Mora&ella catairhalis i bez tlenowce. Zakłada się, że antybiotykami pierwszego rzutu dla dorosłych powinna być erytromycyna, amoksycylina lub penicyliny z inhibitorem (3-laktamaz. Alternatywnymi antybiotykami są: cefalosporyny i tetracykliny. Te ostatnie nie są zalecane u dzieci ze względu na niebezpieczeństwo przebarwienia zębów.

Powikłania

Jak już wspomniano, przeziębienie jako stan obniżonej odporności usposabia do różnego rodzaju powikłań, m.in. zapalenia oskrzeli, zapalenia płuc, zatok przynosowych oraz wielu odległych zakażeń jak zapalenia szpiku kostnego, zapalenia zakrzepowe żył, ropnie okołooponowc, zapalenia opon i ropnie mózgu.

Trzeba pamiętać, że bez względu na to, czy podejmujemy się leczenia objawów przeziębienia, czy też pozostawiamy siłom obronnym pacjenta „swobodę działania’’, kontrolujemy przebieg choroby.

11.

Autakoidy, ich inhibitory i antagoniści

11.1. Wprowadzenie

Autakoidami (auto - sam, akps - lek) nazywamy związki endogenne spełniające rolę miejscowych hormonów tkankowych,

Do autakoidów zalicza się przede wszystkim cikanozydy, histaminę, scrotoninę oraz niektóre peptydy (angiotensyna, kininy). W lecznictwie autakoidy (poza niektórymi eikanozydami) nie odgrywają większej roli, duże natomiast znaczenie praktyczne mają ich inhibitory i antagoniści -niesteroidowe leki przeciwzapalne (NSLP), leki przeciwhistamionowe, leki przeciwserotoniowe, inhibitory angiotensynazy, inhibitory kinin i in.

11.2. Eikanozydy

Eikanozydami nazywamy endogenne związki, pochodne nienasyconych kwasów tłuszczowych składających się z łańcucha o 20 atomach węgla. Określa się je również nazwą prostanoidów. Są one syntetyzowane w ustroju głównie z kwasu arachidonowego przez uwalnianie go z fosfolipidów błon komórkowych przez fosfolipazę A₂, a następnie działanie 3 układów enzymatycznych: cyklooksygenaz, lipooksygenaz i enzymów zawierających cylochrom P-450. Związki te wywierają różnorodne, często przeciwstawne działanie biologiczne.

Prostaglandyny są substancjami prozapalnymi (podtrzymującymi proces zapalny), hamują one wydzielanie soku żołądkowego oraz działają oksytocynowo (kurczą macicę ciężarną). Prostaglandyny znalazły zastosowanie w położnictwie (patrz rozdz. 43), ponadto jako środki ochrania-

273