Bez nazwyI

Jeśli n = 2, to otrzymuje się pomiary mikrotwardości niezależne od wartości obciążenia (rzadki przypadek). Jeśli n < 2, otrzymuje się przy mniejszym obciążeniu większą twardość. Gdy n > 2 (bardzo rzadko), otrzymuje się przy mniejszych obciążeniach mniejszą twardość.- Współczynnik n przy zastosowaniu ostrosłupa Vickersa nie ma stałej wartości dla danego materiału i zmienia się wraz z obciążeniem. Ze zwiększaniem obciążenia zbliża się on do 2 i osiąga wartość n = 2 przy obciążeniach odpowiadających makrotwardości Vickersa. W małym zakresie obciążeń przyjmuje się jednak zwykle, że wielkość n jest stała dla danego materiału. Wartości n są na ogół mniejsze dla materiałów twardych, a większe dla materiałów miękkich.

Wygodną procedurą służącą do wyznaczenia twardości dla założonych długości przekątnych odcisku jest opisana poniżej metoda graficzna. Należy w niej wykonać co najmniej po trzy odciski przy co najmniej trzech różnych obciążeniach wgłębnika oraz obliczyć średnie arytmetyczne długości przekątnych z trzech odcisków, otrzymanych dla każdego z obciążeń. W ten sposób otrzymuje się średnie arytmetyczne długości przekątnych dla odpowiednich obciążeń:

r/idlaFi, d₂ dla F₂, d₂d\aF₂.

Po naniesieniu w układzie podwójnie logarytmicznym (F, d) otrzymanych wyników z pomiarów otrzymuje się prostą:

\gF = \gc + n\gd,    (8.5)

której tangens kąta nachylenia do osi przekątnych odcisków jest wykładnikiem potęgowym n

« = tg/?.    (8.6)

Na rysunku 8.2 przedstawiono prostą o równaniu (8.5) wykreśloną na podstawie pięciu pomiarów, wykonanych przy obciążeniach F\ = 0,0491 N, F₂ = 0,0981 N, Fj = 0,1962 N, Fą = 0,981 N i Fj ■= 2,943 N. Następnie z wykresu odczytuje się wartości sił leżących na prostej dla założonych długości przekątnych:    dla

5 pm, FlOym dla 10 pm i F₂dla 20 pm. Twardość oblicza się z kolei ze wzoru (8.1) przez podstawienie odczytanych z wykresu wartości sił i założonych długości przekątnych. Otrzymuje się w ten sposób wartości twardości dla odcisków o przekątnych 5 pm, 10 pm i 20 pm. Po połączeniu tych punktów uzyskuje się prostą charakteryzującą prawo zmiennej twardości.

DŁocjóic przekątnej odcisku d [um]

Rys. 8.2. Wykreślne przedstawienie: 1 - zależności Meyera (\gf = Igc + n - Igd), 2 - prawo zmiennej twardości 8.2.1. Zasada pomiaru

Mikrotwardościomierze można podzielić na dwie gnipy:

-    przeznaczone wyłącznie do pomiarów mikrotwardości,

-    przystawki do mikroskopów metalograficznych.

Jednym z częściej używanych jest mikrotwardościomierz ITM T-3, należący do pierwszej z wymienionych grup. Schemat jego budowy przedstawiono na rysunku 8.3. •

Pomiar przekątnych odcisku wykonuje się, wykorzystując urządzenie odczytowe 10. Na rysunku 8.4 podano zasadę pomiaru przekątnej d\. Z bębna mikrome-trycznego 16 urządzenia odczytowego 10 odczytuje się liczbę działek. Widoczne